هوشمندترین شهرهای جهان در سال 2025 معرفی شدند

در ارزیابی جدیدی مبتنی بر کیفیت زندگی دیجیتال، زیرساخت هوش مصنوعی و سیاست‌های پایداری، هوشمندترین شهرهای جهان در سال 2025 معرفی شدند.

شهر هوشمند در معنای امروزی دیگر صرفاً یک مفهوم ساده نیست، بلکه مدلی جامع از مدیریت شهری است که در آن داده، هوش مصنوعی و طراحی پایدار به‌طور هماهنگ در خدمت انسان قرار می‌گیرند. این شهرها با تکیه بر شبکه‌های دیجیتال یکپارچه، سامانه‌های انرژی تجدیدپذیر، حمل‌ونقل هوشمند و زیرساخت‌های مبتنی بر اینترنت اشیا تلاش می‌کنند تا محیطی کارآمد، ایمن و انسانی‌تر برای ساکنان خود بسازند.

هدف اصلی در چنین ساختاری، استفاده از فناوری برای ارتقای کیفیت زندگی، کاهش مصرف انرژی و آلودگی هوا، تسهیل رفت‌وآمدها و ایجاد نظمی پایدار در مدیریت منابع شهری است؛ به‌گونه‌ای که شهر نه‌تنها به نیازهای امروز پاسخ دهد بلکه برای آینده نیز آماده باشد. اکنون در آستانه پایان سال جاری میلادی، تازه‌ترین فهرست هوشمندترین شهرهای جهان در سال 2025 منتشر شده و تصویری روشن از رقابت نزدیک میان قدرت‌های فناوری ارائه می‌دهد.

رتبه‌بندی هوشمندترین شهرهای جهان در سال 2025

بر اساس رده‌بندی جدید منتشر شده، هوشمندترین شهرهای جهان علاوه بر پیشرفت حوزه گردشگری با تمرکز بر پایداری زیست‌محیطی، امنیت دیجیتال و رفاه شهروندان در جایگاه‌های نخست قرار گرفته‌اند. هر یک از این شهرها با ابتکارهایی متفاوت توانسته‌اند معیارهای کلیدی هوشمندی را به مرحله بلوغ برسانند. در این رتبه‌بندی همچنین مشاهده می‌شود که برخی شهرهای خاورمیانه‌ با سرعتی چشمگیر جای خود را در بین برترین‌های جهان باز کرده‌اند؛ نشانه‌ای از آن‌که مفهوم شهر هوشمند از مرزهای اروپا و شرق آسیا فراتر رفته است. در ذیل به معرفی 5 شهر هوشمند جهان در سال 2025 می‌پردازیم:

رتبه اول: شهر زوریخ در کشور سوئیس

زوریخ در سال ۲۰۲۵ نه‌تنها به‌عنوان «هوشمندترین شهر جهان» شناخته شده، بلکه به نمادی از هم‌زیستی هماهنگ میان فناوری، انسان و محیط‌زیست تبدیل شده است. این شهر که قلب مالی و فناوری سوئیس به شمار می‌رود، با تکیه بر استراتژی بلندمدت توسعه پایدار، سرمایه‌گذاری مستمر در زیرساخت‌های دیجیتال و انضباط دقیق در برنامه‌ریزی شهری، توانسته جایگاه نخست شاخص شهر هوشمند IMD 2025 را از آن خود کند.

زوریخ با بهره‌گیری از سامانه‌های مبتنی بر هوش مصنوعی، داده‌های شهری را به‌صورت لحظه‌ای تحلیل و مدیریت می‌کند. از کنترل پویا و بی‌درنگ ترافیک گرفته تا تنظیم مصرف انرژی در سطح محلات، همه چیز در چرخه‌ای خودآگاه و کارا طراحی شده است. سامانه حمل‌ونقل عمومی آن، نمونه‌ای کم‌نظیر از هماهنگی میان اتوبوس‌های برقی، قطارهای سبک، شبکه دوچرخه‌های اشتراکی و مسیرهای پیاده‌رو هوشمند است که زمان انتظار را به حداقل رسانده و سهم خودروهای شخصی را به شکل محسوسی کاهش داده است.

• عربستان بزرگترین فرودگاه جهان را در ریاض می‌سازد
• شکست تلخ جاده‌های شب‌تاب مالزی که قرار بود جان‌ها را نجات دهند
• اسکار گردشگری 2025؛ بهترین ایرلاین، بهترین فرودگاه و بهترین مقصد توریستی معرفی شدند

در حوزه انرژی، زوریخ با ترکیب هوشمند میان نیروگاه‌های آبی کوهستانی، پنل‌های خورشیدی شهری و تأسیسات بازیافت گرما، به مدلی بی‌بدیل از خودکفایی انرژی دست یافته است. بیش از ۸۰ درصد انرژی مصرفی شهر از منابع تجدیدپذیر تأمین می‌شود و سامانه‌های تحلیل داده، مصرف هر منطقه را به‌طور خودکار بر اساس شرایط جوی و نوع کاربری تنظیم می‌کنند. از سوی دیگر، حکمرانی دیجیتال زوریخ در زمره شفاف‌ترین و کاراترین مدل‌های شهری جهان قرار دارد. این سطح از شفافیت و تعامل شهروندی، اعتماد عمومی به مدیریت شهری را به بالاترین سطح رسانده و فرهنگ مشارکت دیجیتال را به بخش جدایی‌ناپذیر زندگی زوریخی‌ها تبدیل کرده است.

رتبه دوم: شهر اسلو در کشور نروژ

اسلو در سال ۲۰۲۵ جایگاه دوم فهرست هوشمندترین شهرهای جهان را از آن خود کرده و به‌عنوان یکی از سردمداران در تلفیق فناوری پیشرفته با پایداری زیست‌محیطی شناخته می‌شود. این شهر با اجرای راهبردی بلندمدت برای کاهش رد کربنی، مدیریت هوشمند انرژی و توسعه زیرساخت دیجیتال موفق شده است نمونه‌ای واقعی از شهری پایدار را در شمال اروپا به نمایش بگذارد.

ناوگان حمل‌ونقل عمومی آن تقریباً به‌طور کامل بر پایه انرژی برق و هیدروژن فعالیت می‌کند، و ایستگاه‌های شارژ سریع در هر سه کیلومتر مربع قابل دسترس‌اند. سیستم ترافیک این شهر با استفاده از حسگرها و الگوریتم‌های هوش مصنوعی، جریان خودروها و وسایل نقلیه عمومی را در لحظه تنظیم می‌کند تا زمان توقف، مصرف انرژی و انتشار آلاینده‌ها را به حداقل برساند.

همچنین مدیریت پسماند در اسلو به‌صورت خودکار و لوله‌ای انجام می‌شود؛ شبکه‌ای زیرزمینی زباله‌ها را بدون نیاز به خودروهای جمع‌آوری به مراکز بازیافت منتقل می‌کند. حرارت تولیدشده از همین فرآیند، برای گرم‌کردن خانه‌ها در زمستان‌های طولانی نروژ به کار می‌رود. علاوه بر این، شهر اسلو با هدف حذف کامل وسایل نقلیه بنزینی تا سال ۲۰۳۰ در حال گام‌برداشتن است و تاکنون بیش از ۸۵ درصد خودروهای در حال تردد در اسلو برقی یا هیبریدی هستند.

رتبه سوم: شهر ژنو در کشور سوئیس

ژنو در سال ۲۰۲۵ جایگاه سوم فهرست شهرهای هوشمند جهان را کسب کرده و در بسیاری از شاخص‌های بین‌المللی به‌عنوان یکی از پیشرفته‌ترین شهرهای دیجیتال اروپا شناخته می‌شود. این شهر با تمرکز بر حکمرانی دیجیتال شفاف، امنیت داده، و برنامه‌های جامع پایداری محیطی به مدلی نمونه از توسعه شهری انسان‌محور بدل شده است. سامانه‌های هوشمند مدیریت انرژی، نظارت ترافیکی بر پایه هوش مصنوعی و شبکه یکپارچه خدمات الکترونیکی شهروندی به ژنو امکان داده‌اند تا از منابع خود به‌شکل بهینه استفاده کند.

در کنار آن، ژنو یکی از پایدارترین سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی الکتریکی اروپا را دارد که ۹۲٪ از ناوگان آن بدون سوخت فسیلی فعالیت می‌کنند. توجه ویژه به امنیت سایبری و حریم خصوصی شهروندان نیز سبب شده این شهر در سطح جهانی الگویی برای حکمرانی دیجیتال مسئولانه باشد.

رتبه چهارم: شهر دبی در کشور امارات متحده عربی

در همین فهرست، دبی رتبه چهارم را از آن خود کرده و ثابت کرده که خاورمیانه نیز قادر است در کنار بزرگ‌ترین شهرهای اروپایی در مسیر شهر هوشمند گام بردارد. دبی از سال ۲۰۱۶ با راه‌اندازی برنامه «شهر هوشمند دبی» و سپس توسعه «بنیاد آینده دبی»، مسیر تحول دیجیتال خود را شتاب داده است. امروزه بیش از ۹۰٪ خدمات عمومی این شهر از طریق پلتفرم واحد DubaiNow عرضه می‌شود. سامانه‌های حمل‌ونقل خودران، تاکسی‌های هوایی و کنترل ترافیک مبتنی بر هوش مصنوعی توانسته‌اند آلودگی و زمان سفر درون‌شهری را به‌طور چشمگیری کاهش دهند.

از سوی دیگر، برنامه‌های جامع شهر هوشمند دبی نه‌تنها بر فناوری، بلکه بر کیفیت تجربه شهروندان متمرکز است؛ از نورپردازی هوشمند معابر گرفته تا سیستم بازیافت خودکار پسماند و پروژه‌های انرژی خورشیدی. دبی اکنون به‌عنوان پیشرفته‌ترین شهر فناوری‌محور خاورمیانه، مرکز تجمع استارتاپ‌های هوش مصنوعی و بلاک‌چین محسوب می‌شود.

• شهر هوشمند ژاپن توسط تویوتا ساخته خواهد شد
• اتومبیل های خودران و شهرهای هوشمند؛ آینده صنعت خودروسازی چگونه است؟
• عربستان، بزرگترین مجتمع صنعتی شناور جهان را می‌سازد؛ با OXAGON آشنا شوید+ویدیو

رتبه پنجم: شهر ابوظبی در کشور امارات متحده عربی

در جایگاه پنجم شهر ابوظبی قرار دارد که در حال تبدیل‌شدن به یکی از پایدارترین پایتخت‌های جهان است. سرمایه‌گذاری عظیم در انرژی‌های تجدیدپذیر، به‌ویژه از طریق شهرک فناوری مصدر، سبب شده بخش بزرگی از نیاز برقی شهر از منابع خورشیدی تأمین شود. ابوظبی با استقرار سامانه‌های هوشمند حمل‌ونقل مبتنی بر اینترنت اشیا و استفاده از خودروهای تمام‌برقی در ناوگان دولتی، به الگویی برای توازن فناوری و محیط‌زیست در اقلیم بیابانی تبدیل شده است.

علاوه بر این، اجرای برنامه «اتصال ابوظبی» تمام خدمات دولتی و شهری را در یک بستر دیجیتال واحد گرد آورده که از صدور مجوز ساخت‌وساز گرفته تا پرونده‌های آموزشی و بهداشتی را به‌صورت یکپارچه مدیریت می‌کند. راهبرد داده‌محور، تمرکز بر آموزش مهارت‌های دیجیتال برای شهروندان و شفافیت در سیاست‌گذاری عمومی سه ستون اصلی موفقیت ابوظبی در رتبه‌بندی 2025 هستند.