۱۰ اکتشاف فوق‌ العاده درباره نئاندرتال‌ها در سال ۲۰۲۴

امسال متوجه شدیم که نئاندرتال‌ها بسیار شبیه به ما بودند؛ هرچند آن‌ها مسیر خاص خود را طی کردند که در نهایت به انقراض انجامید.

از زمانی که در اواسط قرن نوزدهم استخوان‌های نئاندرتال‌ها را در یک غار آلمانی کشف کردیم، انسان‌ها شیفته آنها شدند. بدن‌های تنومند و سرهای بزرگشان، تصویری شبیه به آینه‌ای اعوجاج‌یافته از مسیر تکاملی را به ما نشان می‌دهد که شاید می‌توانستیم طی کنیم. با اینکه تحقیقات دی‌ان‌ای نشان داده که تمام جمعیت‌های انسانی مقداری ژن نئاندرتال در خود دارند، ما همچنان خویشاوندان خود را به‌عنوان لکه سیاهی از جنس هومو می‌بینیم.

از نئاندرتال‌ها چه می‌دانیم؟

در ادامه با گجت نیوز همراه شوید تا نگاهی به ۱۰ مورد از اکتشافات مهم امسال درباره نزدیک‌ترین خویشاوندان شناخته‌شده‌مان بیندازیم.

1- نئاندرتال‌ها حس خوبی نسبت به مد داشتند

نئاندرتال‌ها در اروپا زندگی می‌کردند و مجبور بودند بدن‌های خود را از سرمازدگی محافظت کنند. اگرچه تاکنون هیچ لباس یخ‌زده‌ای از آن‌ها کشف نشده، اما باستان‌شناسان معتقدند که نئاندرتال‌ها لباس‌ می‌پوشیدند تا دمای بدن خود را حفظ کنند.

شواهد درباره لباس‌های نئاندرتال‌ها شامل ابزاری سنگی با باقی‌مانده‌هایی از پوست‌تراشی، درفش‌های استخوانی نوک‌تیز برای سوراخ کردن پوست و تکه‌ای ریسمان پیچ‌خورده می‌شود که شاید از کفش یا پارچه باشد.

نوع لباسی که نئاندرتال‌ها می‌پوشیدند همچنان مورد بحث است، اما احتمالا پیچیده‌تر از یک لنگ ساده بوده. اگر نئاندرتال‌ها پارکا، شلوار و چکمه می‌پوشیدند، شاید بتوانیم بگوییم که اولین علاقه‌مندان به مد بودند.

2- نئاندرتال‌ها از همنوعان کم توان خود مراقبت می‌کردند

یک تکه از استخوان گوش یک کودک نئاندرتال نشان می‌دهد که او به سندرم داون مبتلا بوده و جامعه از او مراقبت می‌کردند. مجله Science Advances مطالعه‌ای در ژوئن منتشر کرد. پژوهشگران دختری نئاندرتال با نام مستعار تینا را در اسپانیا شناسایی کردند. استخوان گوش تینا با قدمت بین ۲۷۳,۰۰۰ تا ۱۴۶,۰۰۰ سال، شکلی مرتبط با سندروم داون دارد.

هیچ تحقیق ژنتیکی به طور قطعی نشان نداده که تینا به سندرم داون مبتلا بوده، اما به گفته پژوهشگران او برای زنده ماندن به مراقبت‌های جامعه خود نیاز داشته.

3- نئاندرتال‌ها اولین کارخانه چسب را برپا کردند

حدود ۶۵,۰۰۰ سال پیش، نئاندرتال‌های شبه‌جزیره ایبری مهندسان ماهری بودند که قیر چسبنده‌ را در محیط کنترل شده تولید می‌کردند. در نسخه دسامبر مجله Quaternary Science Reviews پژوهشگران کشف یک آتشدان در کف یک غار جبل‌الطارقی را توضیح داده‌اند. این آتشدان پر از زغال و رزین گیاهی، احتمالا تا دمای ۱۵۰ درجه سانتی‌گراد گرم می‌شده تا ماده چسبنده‌ای برای ساخت سلاح‌هایی مانند نیزه تولید کند.

این یافته‌ها نشان می‌دهند که نئاندرتال‌ها هم بسیار باهوش بوده‌اند و هم توانایی همکاری برای تولید ابزارهای پیچیده را داشته‌اند.

4- انسان‌های مدرن و نئاندرتال‌ها مردگان خود را متفاوت دفن می‌کردند

دفن کردن بدن در یک گودال و پوشاندن آن، رسم مختص انسان‌ها و نئاندرتال‌ها است. طبق پژوهشی که تابستان امسال مجله L’Anthropologie منتشر کرد، نئاندرتال‌ها مردگان خود را به شیوه‌ای متفاوت ازهوموساپینس دفن می‌کردند.

با بررسی تدفین‌ها در غرب آسیا طی ۸۵,۰۰۰ سال (زمان همزیستی انسان‌های مدرن و نئاندرتال‌ها )، پژوهشگران به شباهت‌ها و تفاوت‌هایی پی بردند. همه بدون توجه به جنسیت یا سن، مردگان خود را دفن می‌کردند و در قبور وسایلی قرار می‌دادند. نئاندرتال‌ها مردگان خود را در موقعیت‌های متنوعی درون غارها دفن می‌کردند، در حالی که انسان‌های اولیه آنها را در موقعیت جنینی بیرون از غارها به خاک می‌سپردند.

نئاندرتال‌ها و هوموساپینس‌ها در یک دوره زمانی مشابه حدود ۹۰,۰۰۰ تا ۱۲۰,۰۰۰ سال پیش، دفن کردن مردگان خود را آغاز کردند. این عمل ممکن است برای نشانه‌گذاری قلمرو یا ادعای مالکیت بر منابعی در چشم‌اندازی پر از هومینین‌ها بوده باشد.

5- آن‌ها از نظر ظاهری شبیه به ما بودند

تعداد زیادی تدفین در غار شانیدر (شانه‌در) عراق از اولین شواهد دفن عمدی مردگان به شمار می‌رود. جمجمه زنی که به نام شانیدر Z شناخته می‌شود، از صدها تکه جمع‌آوری شده و چهره او را بازسازی کرده‌اند تا تصویری از یک خویشاوند منقرض‌شده ما ارائه دهد.

جمجمه‌های نئاندرتال با جمجمه‌های انسان‌های مدرن متفاوت است. آن‌ها دارای برجستگی‌های بزرگ در ناحیه پیشانی، بینی‌های برجسته و بدون چانه بودند. البته وقتی ماهیچه‌ها و پوست بر روی استخوان قرار می‌گیرند (به صورت مجازی) شباهت‌های بین آن‌ها و انسان‌ها آشکار می‌شود. سپس تاریخ طولانی آمیزش بین این دو گروه دیگر تعجب برانگیز نخواهد بود.

6- آخرین نئاندرتال‌ها در انزوا زندگی می‌کردند

توالی‌یابی دی‌ان‌ای یک نئاندرتال با نام مستعار تورین نشان داد که برخی گروه‌ها ممکن است هزاران سال قبل از انقراض در انزوا زندگی کرده باشند. تورین، که در دره Rhone فرانسه کشف شد، به دوره‌ای بین ۵۲,۰۰۰ تا ۴۲,۰۰۰ سال پیش تعلق دارد.

لودویک اسلیماک، پژوهشگر مرکز انسان‌شناسی زیستی و ژنومیک تولوز در فرانسه و نویسنده اصلی این تحقیق، می‌گوید:

7- دی‌ان‌ای مردان نئاندرتال به‌طور کامل ناپدید شده است

بسیاری از ژن‌ها بین انسان‌های مدرن و نئاندرتال‌ها مشترک هستند، اما ژنوم هوموساپینس هیچ اثری از دی‌ان‌ای کروموزوم Y نئاندرتال‌ها ندارد. همین امر، پرسش را مطرح می‌کند که چگونه و چرا این ماده ژنتیکی ناپدید شده است؟

یکی از احتمالات جالب این است که تولید مثل بین مردان نئاندرتال و زنان هوموساپینس موفق نبوده. این دو گروه در طول هزاران سال چندین بار آمیزش داشتند، اما ممکن است سیستم ایمنی یک مادر انسان، جنین پسر نئاندرتال با کروموزوم Y  را مورد حمله قرار داده و سقط کرده باشد. در نتیجه اگر تعداد کمتری از نوزادان پسر نئاندرتال انسانی به دنیا می‌آمدند، ژن‌های کروموزوم Y نئاندرتال به‌تدریج ناپدید می‌شدند.

با این حال، هنوز مشخص نیست چرا کروموزوم Y نئاندرتال در مخزن ژنی تکاملی ما دیگر وجود ندارد. از آنجا که این کروموزوم تنها از پدر به پسر منتقل می‌شود، ممکن است طی نسل‌ها از بین رفته باشد.

8- نئاندرتال‌ها احتمالا در گروه‌های انسان‌های مدرن جذب شدند

دو مطالعه کلیدی اخیرا منتشر شده‌اند و نشان می‌دهند اگرچه نئاندرتال‌ها به‌عنوان یک گروه ناپدید شدند، اما بسیاری از ژن‌های آنها همچنان در ما باقی مانده است.

با بررسی بیش از ۳۰۰ ژنوم انسانی از ۴۵,۰۰۰ سال گذشته، پژوهشگران تخمین زدند که بیشتر DNA نئاندرتالی باقی مانده در ما، مربوط به حدود ۷,۰۰۰ سال آمیزش است. از نظر آن‌ها، آمیزش انسان خردمند و نئاندرتال از حدود ۴۷,۰۰۰ سال پیش آغاز شده.

برعکس، مطالعه‌ای که در ماه ژوئیه مجله Science منتشر کرد، تخمین زده ژنوم نئاندرتال احتمالا بین ۲.۵٪ تا ۳.۷٪ انسانی بوده باشد. تحلیل ژنتیکی همچنین نشان داد که جمعیت نئاندرتال‌ها بسیار کوچک بوده. این یافته نشان می‌دهد که به‌جای انقراض ناگهانی، نئاندرتال‌ها به‌سادگی در گروه‌های انسانی بزرگتر جذب شده‌اند.

9- دی‌ان‌ای نئاندرتال بر سلامت ما تاثیر می‌گذارد

تحقیقات جاری دی‌ان‌ای همچنین نشان داده است که سلامت ما تحت تأثیر ژن‌های نئاندرتال است؛ چه به نفع ما و چه به ضرر ما باشد!

انسان‌ها، ژن‌های نئاندرتالی برای برخی هورمون‌های بارداری به ارث برده‌اند. با این ژن‌ها با افزایش باروری و کاهش خطر سقط جنین مرتبط هستند. از آن سو، دیگر انواع ژن‌های مرتبط با خویشاوندان نئاندرتال، ما را مستعدتر به آلرژی‌ها و دیابت نوع ۲، حساس‌تر به درد و نور خورشید و در معرض خطر اعتیاد به نیکوتین، COVID-19  شدید، بیماری‌های خودایمنی و افسردگی می‌کنند.

10- احتمالا انسان‌ها در انقراض نئاندرتال‌ها نقش مستقیم نداشتند

ما همچنین آموختیم که انسان‌های مدرن به‌طور عمدی نئاندرتال‌های آخرین را نابود نکردند. علاوه بر جذب برخی از نئاندرتال‌ها از طریق آمیزش و تبادل ژن، انسان‌ها ظاهرا با تکیه بر شبکه‌های اجتماعی وسیع خود، نئاندرتال‌ها را در مواقع سخت رها کردند.

پس آخرین انسان نئاندرتال که بود؟ پژوهشگران هنوز به‌طور قطعی نمی‌دانند. شواهد موجود نشان می‌دهد که نئاندرتال‌ها آخرین بار حدود ۳۷,۰۰۰ سال پیش در جنوب شبه‌جزیره ایبری حضور داشته‌اند. پس از آن زمان، نئاندرتال‌ها به‌عنوان یک گروه متمایز از بین رفتند.