هشدار اقتصاددان نوبل: چگونه هوش مصنوعی می‌تواند آینده مشاغل را دگرگون کند؟

اقتصاددان برنده نوبل، پیتر هاویت، درباره تهدید هوش مصنوعی برای مشاغل هشدار داد. او خواستار مقررات‌گذاری برای مهار پتانسیل ویرانگر این فناوری در بازار کار شد.

این هشدار در حالی مطرح می‌شود که نگرانی‌ها درباره دگرگونی مشاغل آینده توسط هوش مصنوعی رو به افزایش است. کالیفرنیا نیز اخیراً قانونی برای تنظیم تعامل با چت‌بات‌های هوش مصنوعی تصویب کرده است.

هشدار اقتصاددان نوبل و لزوم مقررات‌گذاری

پیتر هاویت استاد بازنشسته دانشگاه براون و یکی از برندگان جایزه نوبل اقتصاد ۲۰۲۵، هوش مصنوعی را دارای «امکانات شگفت‌انگیز» اما با پتانسیل «ویرانگری مشاغل دیگر یا جایگزینی نیروی کار ماهر» دانست. او در یک کنفرانس خبری اعلام کرد که این فناوری نیاز به مقررات‌گذاری جدی دارد، چرا که انگیزه‌های خصوصی در یک بازار بدون نظارت، این تضاد را به نفع جامعه حل نخواهند کرد.

• هرگز از هوش مصنوعی برای این ۵ کار استفاده نکنید!
• وحشت مستربیست از پیشرفت هوش مصنوعی در تولید ویدیو؛ چه بر سر یوتیوبرها خواهد آمد؟
• آیا دیتاسنتر غول‌پیکر متا آب آشامیدنی شهر شما را می‌بلعد؟

هاویت به همراه فیلیپ اگیون دیگر اقتصاددان برنده نوبل، برای نظریه «تخریب خلاق» که توضیح می‌دهد چگونه محصولات جدید، بازار محصولات قدیمی‌تر را از بین می‌برند، مورد تقدیر قرار گرفتند.

هاویت این دوران را «لحظه‌ای بزرگ در تاریخ بشر» نامید و آن را به دوره‌های نوآوری تکنولوژیکی گذشته، از جمله رونق مخابرات در دهه ۱۹۹۰ و ظهور برق و قدرت بخار، تشبیه کرد. او اذعان داشت که اگرچه این نوآوری‌ها توانایی فناوری در تقویت نیروی کار را نشان دادند، اما در مورد چگونگی دستیابی به این هدف با هوش مصنوعی در حال حاضر پاسخ مشخصی ندارد.

دیدگاه متفاوت درباره تأثیر هوش مصنوعی بر مشاغل

در مقابل، ژوئل موکر اقتصاددان آمریکایی-اسرائیلی و سومین برنده نوبل اقتصاد در سال ۲۰۲۵، دیدگاهی خوشبینانه‌تر نسبت به تأثیر هوش مصنوعی بر بازار کار دارد. موکر، که برای کارش در شناسایی «پیش‌نیازهای رشد پایدار از طریق پیشرفت تکنولوژیکی» جایزه را دریافت کرد، اظهار داشت: «ماشین‌ها ما را جایگزین نمی‌کنند؛ آن‌ها ما را به سمت کارهای جالب‌تر و چالش‌برانگیزتر سوق می‌دهند.» او تأکید کرد که تغییرات تکنولوژیک نه تنها افراد را جایگزین می‌کند، بلکه وظایف جدیدی نیز ایجاد می‌کند. موکر نگرانی اصلی خود را در مورد بازار کار آینده، نه «بیکاری فناورانه»، بلکه کمبود نیروی کار به دلیل سالخوردگی جمعیت و ورود افراد کمتر به بازار کار دانست.