جنگنده اف 35 در یک قدمی نیروی هوایی ترکیه قرار دارد

پس از سال‌ها تنش دوباره امکان ورود جنگنده اف 35 به نیروی هوایی ترکیه افزایش یافته است. آیا ترکیه از سامانه دفاع هوایی S-400 خود دست خواهد کشید؟

ترکیه از اعضای ناتو و یکی از متحدان آمریکا محسوب می‌شود. هرچند مواضع شخص اردوغان باعث شده که گاهی بین این کشور و غرب تنش‌هایی وجود داشته باشد. یکی از جنجالی‌ترین موارد به ماجرای اخراج ترکیه از برنامه جنگنده نسل پنجمی اف 35 مربوط می‌شود. مشکلی که ظاهرا پس از گذشت چند سال در حال حل شدن است.

تلاش‌های نیروی هوایی ترکیه برای در اختیار گرفتن جنگنده اف 35

آمریکا به متحدان خود اجازه نمی‌دهد تجهیزات نظامی ساخت روسیه را خریداری کنند. این کشور تهدید کرده است که در این صورت عواقبی از جمله تحریم و محدودیت‌های نظامی در انتظار کشور خطاکار خواهد بود. ترکیه نیز از این موضوع آگاهی داشت؛ اما تصمیم گرفت سامانه دفاع موشکی S-400 را از روسیه خریداری کند.

نتیجه چنین خریدی اخراج ترکیه از برنامه اف 35 و محروم‌ شدن نیروی هوایی این کشور از پیشرفته‌ترین جنگنده جهان بود. هرچند ترک‌ها در آن زمان تصور می‌کردند سامانه دفاع موشکی S-400 نقش مهم‌تری در دکترین نظامی آنها دارد. به همین خاطر اهمیتی چندانی به ماجرای F-35 ندادند.

جنگ روسیه و اوکراین به‌خوبی نشان داد که هنوز جنگنده نقش مهمی در میدان نبرد ایفا می‌کند و سامانه S-400 نیز قادر به معجزه در میدان نبرد نیست. در نتیجه ترک‌ها برای خرید جنگنده یوروفایتر تایفون و سوخو 57 تلاش کردند. هرچند هیچکدام از آنها نیز به نتیجه نرسیدند. آنها حتی از جنگنده نسل پنجمی کاآن که توسط صنایع نظامی ترکیه توسعه یافته بود پرده‌برداری کردند. گرچه به‌نظر می‌رسد هیچکدام از این اقدامات رضایت‌بخش نبوده‌اند.

پس از انتخاب دونالد ترامپ به ریاست‌جمهوری آمریکا گزارش‌هایی در اخبار نظامی پیرامون تلاش ترکیه برای پیوستن مجدد به برنامه اف 35 منتشر شد. اخیرا نیز رئیس‌جمهور ترکیه هنگام بازگشت از اذربایجان نسبت به وفادار ماندن ترامپ به توافق بین دو کشور ابراز اطمینان کرده است. اردوغان گفت که جنگنده های اف 35 تا پایان دوره ریاست جمهوری ترامپ به‌صورت مرحله‌به‌مرحله به ترکیه تحویل داده خواهند شد.

اردوغان جزئیات بیشتری از توافق پنهان بین ترکیه و آمریکا ارائه نکرد. او فقط گفت که این اقدام بخشی از یک انقلاب ژئو-اقتصادی در منطقه است. ظاهرا اردوغان مسئله اف 35 را صرفا به‌خاطر تکنولوژی‌های نظامی منحصربه‌فرد آن دنبال نمی‌کند، بلکه تقویت همکاری با ناتو در یک پلتفرم بین‌المللی هم برای او اهمیت دارد.

• مقایسه جنگنده جی-۲۰ چین با اف-۳۵ آمریکا: F-35 یا J-20، برتری با کدام است؟
• پیشنهاد باورنکردنی و عجیب روسیه برای فروش Su-57 به هند
• این ویژگی‌های جذاب، یوروفایتر تایفون را به یکی از بهترین جنگنده‌های تاریخ تبدیل می‌کند

تحریم‌های چندساله آمریکا بر صنایع نظامی ترکیه باعث شده روابط دو متحد کمی به سمت تاریکی برود. هرچند هفته گذشته تام باراک، نماینده ویژه آمریکا در ترکیه گفت که این تحریم‌ها احتمالا تا پایان سال میلادی جاری برطرف خواهند شد. او تاکید کرد که دیپلمات‌های برجسته دو کشور راهی برای پایان این مشکل پیدا خواهند کرد و قطعا کنگره نیز از یک راه‌حل هوشمندانه حمایت می‌کند.

مذاکرات پنهان بین دو کشور

اواخر زمستان اردوغان در گفتگویی با دونالد ترامپ از ضرورت نهایی کردن خرید نسل جدید جنگنده‌های اف 16 آمریکا برای نیروی هوایی ترکیه و ورود مجدد این کشور به برنامه توسعه جنگنده اف 35 صحبت کرده بود. ماه پیش نیز گفت که به‌نظر می‌رسد تحریم‌های نظامی آمریکا در آینده نزدیک به پایان برسند. مخصوصا اینکه این تحریم‌ها تحت مدیریت ترامپ اندکی انعطاف‌پذیر شده‌اند.

ظاهرا در طول این مدت مذاکرات فشرده‌ای بین آمریکا و ترکیه پیرامون جنگنده اف 35 وجود داشته است. چراکه اردوغان هنگام بازگشت از اجلاس ناتو در لاهه تاکید کرد که این کشور هنوز از خرید F-35 دست نکشیده و تمایل دارد مجدد وارد کنسرسیوم مربوطه شود. اردوغان گفت که مذاکرات در سطوح فنی آغاز شده‌اند و احتمالا به نتیجه خواهند رسید.

هنوز مشخص نیست ترکیه چه شرایطی را برای تقویت نیروی هوایی خود و خرید جنگنده اف 35 پذیرفته است. آیا آنها می‌خواهند سامانه S-400 را به کشور دیگری فروخته و در عوض پاتریوت آمریکایی را خریداری کنند؟ آیا ممکن است ترامپ به ترکیه اجازه داشتن همزمان S-400 و F-35 را بدهد؟