بهترین سریال‌های فضایی تاریخ؛ از «اندور» تا «گستره»

سریال‌های فضایی همواره جذابیت ویژه‌ای داشته‌اند؛ فناوری‌های آینده‌نگرانه، موجودات فضایی شگفت‌انگیز، جنگ‌های کهکشانی و سفرهای پرماجرای میان‌ستاره‌ای چیزهایی نیست که به سادگی بتوان از آن‌ها عبور کرد؛ خصوصا اگر از طرفداران ژانر علمی-تخیلی باشید. در این مقاله، نگاهی به بهترین سریال‌های فضایی تاریخ انداخته‌ایم، آثاری ماجراجویانه‌ای که قصه‌شان را در پس‌زمینه‌ی فضا و در دل ستارگان روایت می‌کنند.

از سریال‌های علمی-تخیلی کلاسیک تا آثار مدرن خوش‌ساخت، دلایل زیادی وجود دارد که چرا عاشق آثار فضایی هستیم؛ از نبردهای نفس‌گیر بین سفینه‌ها تا سفرهای اپیزودیک به سیارات ناشناخته و شاید هم شگفتی نهفته در فضا و عظمت آن. هرچه که هست، این سریال‌ها ثابت می‌کنند که پتانسیل ژانر علمی–تخیلی اغلب در آسمانِ بی‌انتها شکوفا می‌شود.

بهترین سریال‌های فضایی که باید ببینید

12- دروازه ستارگان اس جی-1 (Stargate SG-1)

• سال پخش: 1997 – 2007
• توسعه‌دهنده: برد رایت، جاناتان گلسنر
• تعداد فصل‌ها: 210
• تعداد اپیزودها: 214
• بازیگران: ریچارد دین اندرسون، مایکل شنکس، آماندا تپینگ، کریستوفر جاج، دان اس. دیویس، کورین نمک، بن برودر
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 8.4 از 10
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 90 از 100

مجموعه علمی‌–تخیلی محبوب «دروازه ستارگان»، با فیلمی به همین نام (محصول 1994) ساخته‌ی رولاند امریش -یکی از شناخته‌شده‌ترین فیلمسازان ژانر فاجعه‌ای-آغاز شد. اما نقطه‌ی اوج این فرنچایز سه سال بعد رقم خورد، زمانی که جاناتان گلسنر و برد رایت سریال «دروازه ستارگان اس جی-1» را خلق کردند؛ اثری که هنوز هم از محبوب‌ترین سریال‌های علمی–تخیلی تاریخ در نظر گرفته می‌شود.

اگر به آثار فضایی علاقه دارید، احتمالا چند فصل اول چندان برای شما جذاب نباشند، چون ماجراها در زمین اتفاق می‌افتد اما از آنجا به بعد، این مجموعه چنان جذاب و شگفت‌انگیز می‌شود که رهاکردنی نیست. روایت‌ها هوشمندانه و پر از غافلگیری‌اند، جلوه‌های ویژه در هر فصل ارتقا می‌یابند، و شخصیت‌ها به‌خوبی عمق پیدا می‌کنند.

11- هایپردرایو (Hyperdrive)

• سال پخش: 2006 – 2007
• توسعه‌دهنده: کوین سسیل، اندی رایلی
• تعداد فصل‌ها: 2
• تعداد اپیزودها: 12
• بازیگران: نیک فراست، کوین الدن، میراندا هارت، استفن ایوانز، دن انتوپولسکی، پترا ماسی،
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 6.6 از 10
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 100 از 100

«هایپردرایو» یکی از سریال‌های فضایی کمتردیده‌شده‌ی دهه‌ی 2000 است که ماجراهایش در کشتی فضایی اچ‌ام‌اس اتفاق می‌افتد. یک کشتی که ماموریت پیدا کرده تا منافع بریتانیا را در سراسر کهکشان ترویج دهد اما این کار آسان نیست، بیشتر به این دلیل که رهبری سفینه را یک کاپیتان دست‌وپا چلفتی به نام هندرسون (نیک فراست) برعهده دارد. شخصیت‌ها در اپیزودهای مختلف، اغلب درگیر کشمکش‌ها و مذاکرات دیپلماتیک‌ با سران ملت‌ها و نژادهای دیگر می‌شوند که با نتایج بامزه‌ای همراه است و هیچ‌چیز مطابق برنامه پیش نمی‌رود.

«هایپردرایو» مانند «پیشتازان فضا»، جهان خاص خودش را خلق کرده؛ بنابراین با موجودات و نژادهای جالبی روبه‌رو خواهید شد. از ربات‌های قرمزی به نام وُرتیس (Vortis) تا موجوداتی از جنس انرژی به نام اینگالفرها (Engulfers). نیک فراست را بیشتر به خاطر همکاری‌هایش با سایمون پک و ادگار رایت و فیلم‌هایی همچون «پلیس خفن» (2007) و «شان مردگان» (2004) می‌شناسید و اگر از طرفداران آن آثار هستید، احتمالا از جنس کمدی «هایپردرایو» لذت خواهید برد. البته برخی از شوخی‌های سریال حالا منسوخ به نظر می‌رسند اما ادای دین «هایپردرایو» به فیلم‌های علمی-تخیلی کلاسیک همچنان لذت‌بخش است.

10- گستره (The Expanse)

• سال پخش: 2015 – 2022
• توسعه‌دهنده: مارک فرگوس،  هاوک اوتسبی
• تعداد فصل‌ها: 6
• تعداد اپیزودها: 62
• بازیگران: توماس جین، استیون استریت، کاس انور، دومنیک تیپر، وس چتهم، پائولو کوستانزو، شان دویل
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 8.5 از 10
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 95 از 100

سریال «گسترده» مسیر پرفراز ونشیبی را طی کرد تا به سرانجام برسد. ابتدا از شبکه‌ی سای‌ فای پخش می‌شد اما تنها پس از سه فصل لغو گردید؛ تا اینکه آمازون آن را خرید و سه فصل دیگر فرصت داد تا به پایانی طبیعی و رضایت‌بخش برسد. «گسترده» یکی از مهم‌ترین سریال‌های علمی-تخیلی قرن است؛ ترکیبی هوشمندانه از ژانرهای مختلف که با دقت علمی تحسین‌برانگیزش، استانداردی تازه برای روایت‌های فضایی تعیین می‌کند.

«گسترده» از آن دسته سریال‌هایی‌ست که مدام بهتر می‌شود و سکانس‌های فضایی نفس‌گیر، توطئه‌های سیاسی پرکشش، قوس‌های شخصیتی پیچیده و پایان‌بندی‌هایی غیرقابل پیش‌بینی دارد. جلوه‌های ویژه آن هم چشمگیر است و رویکرد واقع‌گرایانه‌ترش به ژانر فضایی، تغییری خوشایند نسبت به آثار معمول این ژانر محسوب می‌شود.

9-  دکتر هو (Doctor Who)

• سال پخش: 1963 تا به امروز
• تعداد فصل‌ها: 26
• سازنده: سیدنی نیومن، سی‌‌ای وبر، دونالد ویلسون
• بازیگران: جودی ویتاکر، پیتر کاپالدی، دیوید تننت، مت اسمیت، کریستوفر اکلستون، کارن گیلان، بیلی پایپر
• امتیاز کاربران IMDb به سریال: 8.4 از 10
• امتیاز راتن تومیتوز به سریال: 68 از 100

«دکتر هو» از طولانی‌ترین سریال‌های تاریخ است که پخش آن از دهه‌ی 60 میلادی آغاز شد و با اینکه در ایران طرفداران زیادی ندارد اما نمی‌توان اهمیت آن را نادیده گرفت؛ در «دکتر هو» هوشمندی خاصی به چشم می‌خورد که در سریال‌های مشابه پیدا نمی‌کنید. مطابق انتظار، سریال به مضامین مختلفی می‌پردازد و قهرمان قصه درگیر ماجراهای گوناگونی می‌شود، از گروهی که در آینده می‌خواهند جهان را به‌واسطه‌ی خورشید نابود کنند تا موجودات فضایی دیوانه‌ای که موفق شده‌اند تا انسان را شبیه‌سازی کنند.

دکتر هو از دستگاهی به نام تاردیس برای سفر در زمان استفاده می‌کند که شاید آن را دیده باشید (یک کیوسک تلفن پلیس). او با تاردیس به دوره‌های مختلف می‌رود تا جلوی شرورهای سرسخت را بگیرد، آدم‌های بی‌گناه را نجات و گاهی هم مسیر تاریخ را تغییر دهد. تقریبا هر ایده‌ای که در سریال‌های علمی-تخیلی دیگر دیده‌اید را در «دکتر هو» هم پیدا می‌کنید، با این حال، این مجموعه‌ی تلویزیونی برای هر نوع سلیقه‌ای مناسب نیست و فصل‌های قدیمی آن برای مخاطب مدرن چندان جذاب نخواهد بود.

8- فیوچراما (Futurama)

• سال پخش: 1999 – ادامه دارد
• توسعه‌دهنده: دیوید اکس. کوهن، مت گرونینگ
• تعداد فصل‌ها: 9
• تعداد اپیزودها: 158
• صداپیشگان: بیلی وست، کیتی سیگال، جان دیماجیو، ترس مک‌نیل، ماوریس لامارش، لورن تام، فیل لامار، دیوید هرمان، فرانک ولکر
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 8.5 از 10
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 86 از 100

با «فیوچراما»، مت گرونینگ همان سبک آشنای کارتون «سیمپسون‌ها» را برداشت و با عناصر فضایی و علمی-تخیلی ترکیب کرد. تلاش‌های او در نهایت به انیمیشنی ختم شد که هر کسی را مجذوب خود می‌کند. «فیوچراما» -که پرونده‌اش چند سال قبل بسته شد اما اخیرا احیا شده- داستان جوانی به نام فرای (بیلی وست) را روایت می‌کند که تصادفا منجمد می‌شود و هزار سال بعد، در دنیایی کاملا متفاوت بیدار. او همراه با یک موجود فضایی تک چشم به نام لیلا (کیتی سیگال) و ربات بامزه‌ای به نام بِندر (جان دیماجیو)، وارد ماجراجویی‌های عجیب می‌شود.

اگرچه ظاهر سریال یادآور «سیمپسون‌ها» است، «فیوچراما» هویت منحصربه‌فرد خود را دارد و خوانش خلاقانه‌اش از ژانر علمی–تخیلی حتی می‌تواند برای کسانی که علاقه‌ی چندانی به این ژانر ندارند، لذت‌بخش باشد. نقطه‌ی اوج سریال بی‌شک شخصیت بِندر است؛ رباتی شلوغ‌کار و بی‌وقفه سیگار به‌دست که دیوانگی‌های خاص خودش را دارد.

7- اورویل (The Orville)

• سال پخش: 2017 – 2022
• توسعه‌دهنده: ست مک‌فارلن
• تعداد فصل‌ها: 3
• تعداد اپیزودها: 36
• بازیگران: ست مک‌فارلن، آدریان پالیکی، پنی جانسون جرالد، اسکات گریمز، پیتر مکون، هالستون سیج، جی لی، مارک جکسون
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 8 از 10
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 77 از 100

ست مک‌فارلن را با انیمیشن «فمیلی گای» می‌شناسید. «اورویل» در واقع ادای دین او به «پیشتازان فضا» است، با این تفاوت که اینجا تمرکز روی عناصر کمدی بیشتر است. داستان پیرامون اعضای خدمه‌ی کشتی فضایی اورویل اتفاق می‌افتد که در حوزه‌ی اکتشافات علمی فعالیت دارد. شخصیت‌های اصلی از نژادهای مختلف هستند (انسان‌ها، موجودات فضایی و ربات‌ها)، بنابراین مطابق انتظار، مک‌فارلن از تنش‌های فرهنگی کمدی خلق می‌کند، ضمن اینکه شاهد رفاقت این شخصیت‌ها و روابط عاشقانه‌ی عجیب‌وغریب هم هستیم.

البته چیزی که «اورویل» را به یکی از بهترین سریال‌های فضایی سال‌های اخیر تبدیل کرده، این است که زمان‌بندی درستی دارد و گاهی به معنای واقعی کلمه، دراماتیک، پرتنش یا اکشن می‌شود. دیگر امضاهای رایج «پیشتازان فضا» را هم اینجا داریم، از سفر در زمان تا برخوردهای فرهنگی، جنگ‌های میان‌کهکشانی و پیچش‌های داستانی غیرمنتظره. «اورویل» چیزی بیشتر از یک پارودی است و با اینکه شاید برای همه مناسب نباشد اما طرفداران ست مک‌فارلن را راضی می‌کند.

6- اندور (Andor)

• سال پخش: 2022 – 2025
• توسعه‌دهنده: تونی گیلروی
• تعداد فصل‌ها: 2
• تعداد اپیزودها: 24
• بازیگران: دیه‌گو لونا، کایل سالر، آدریا آرجونا، استلان اسکاشگورد، فیونا شو، جنویو اورایلی، دنیز گوخ، فی مارسی
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 8.6 از 10
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 96 از 100

«اندور» (Andor) که مدتی قبل با فصل دوم به پایان رسید، بار دیگر نشان می‌دهد که دنیای «جنگ ستارگان» هنوز ظرفیت‌های ناشناخته‌ی زیادی برای روایت دارد. برخلاف آثار پیشین این فرنچایز که بیشتر حال‌وهوای قهرمانی و افسانه‌ای داشتند، «اندور» مسیری تاریک و بزرگسالانه‌تر را انتخاب می‌کند. همین تغییر لحن باعث می‌شود که بسیاری از طرفداران قدیمی غافلگیر و درگیر آن شوند.

کاسیان اندور (دیه‌گو لونا) قهرمان داستان است، اما نه از نوع قهرمانان آرمان‌گرا. او برای بقا کارهای ناخوشایندی انجام می‌دهد: آدم می‌کشد، با دشمنان هم‌پیمان می‌شود و ماموریت‌هایی را می‌پذیرد که هرگز تصورش را نمی‌کرد. دشمنان او نه لردهای فرقه‌ی سیث یا ارتش امپراتوری کهکشانی، بلکه مامورانِ شرکتی بزرگ و بی‌رحم هستند. شورشیانی که در «اندور» می‌بینیم، انسان‌های عادی‌اند؛ مردمی خسته که فقط می‌خواهند تغییر ایجاد کنند. همین واقع‌گرایی، این سریال را از سایر پروژه‌های «جنگ ستارگان» متمایز می‌کند. وقتی به سریال‌های فضایی می‌رسیم، «اندور» یکی از بهترین گزینه‌هایی است که می‌توانید پیدا کنید.

5- بنیاد (Foundation)

• سال پخش: 2021 – ادامه دارد
• توسعه‌دهنده: دیوید اس. گویر، جاش فریدمن
• تعداد فصل‌ها: 3
• تعداد اپیزودها: 28
• بازیگران: جرد هریس، لی پیس، لائورا برن، ترنس مان، چیپو چونگ
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 7.6 از 10
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 87 از 100

کمتر نویسنده‌ای در تاریخ ژانر علمی–تخیلی به‌اندازه‌ی آیزاک آسیموف تاثیرگذار بوده است، و مجموعه رمان‌های «بنیاد» او همچنان ستون ژانر محسوب می‌شوند. اپل تی‌وی پلاس ماموریت دشواری را بر دوش گرفت: اقتباس تلویزیونی از این شاهکار. خوشبختانه، تا به امروز نتیجه فراتر از انتظار بوده است.

«بنیاد» از بهترین سریال‌های فضایی دهه 2020 است. با اینکه آزادانه از منبع اصلی فاصله می‌گیرد، اما با افزودن دیدگاه‌ها و داستان‌پردازی‌های تازه، خلأ را جبران می‌کند. جلوه‌های بصری خیره‌کننده، مقیاس حماسی عظیم و بازی‌های درخشان، همه دست به دست هم داده‌اند تا این سریال را به تجربه‌ای ماندگار بدل کنند.

4- بتل‌استار گالاکتیکا (Battlestar Galactica)

• سال پخش: 2004 – 2009
• توسعه‌دهنده: رونالد مور
• تعداد فصل‌ها: 4
• تعداد اپیزودها: 75
• بازیگران: ادوارد جیمز آلموس، مری مکدانل، کتی سکهاف، جیمی بامبر، جیمز کالیس، تریشیا هلفر، گریس پارک
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 8.7 از 10
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 95 از 100

مجموعه «بتل‌استار گالاکتیکا» با سریال تلویزیونی سال 1978 آغاز شد، اما آن‌گونه که باید مورد توجه قرار نگرفت تا اینکه مینی‌سریال 2003، و سپس سریال تلویزیونی 2004، آن را به اوج رساند. از همان ابتدا روشن بود که این بار با یکی از بهترین سریال‌های فضایی تاریخ تلویزیون روبه‌رو هستیم.

راز موفقیت «بتل‌استار» جلوه‌های فضایی یا طراحی بصری‌اش نیست، بلکه تمرکز ویژه بر شخصیت‌پردازی و مضامین پیچیده است. این سریال به‌جای تکرار کلیشه‌های ژانر، به روایت داستان‌های انسانی، تصمیم‌های اخلاقی دشوار و بحران‌های وجودی می‌پردازد. «بتل‌استار گالاکتیکا» در قلب عاشقانه سریال‌های فضایی جایگاه ویژه‌ای دارد؛ واقع‌گرایانه، هوشمندانه، و در عین حال عمیقا سرگرم‌کننده.

3- پیشتازان فضا: نسل بعدی (Star Trek: The Next Generation)

• سال پخش: 1987 – 1994
• توسعه‌دهنده: جین رادنبری
• تعداد فصل‌ها: 7
• تعداد اپیزودها: 178
• بازیگران: پاتریک استوارت، جاناتان فریکس، لوار بارتون، مایکل دورن، گیتس مک‌فدن، مارینا سیرتیس، برنت اسپاینر
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 8.7 از 10
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 92 از 100

«پیشتازان فضا: نسل بعدی» نقطه‌ی اوج این مجموعه پرطرفدار است؛ سریالی که بر شانه‌های «مجموعه اصلی» ساخته شد و توانست در مرزهای بیکران فضا پرواز کند. بسیاری از طرفداران حتی آن را برتر از نسخه‌ی نخست می‌دانند. بازیگران فوق‌العاده، جلوه‌های ویژه دیدنی -البته برای زمانه خود- و فیلم‌نامه‌هایی که پیوسته جزو بهترین‌های این مجموعه هستند، باعث شده‌اند «نسل بعدی» به یکی از تکرارشدنی‌ترین و کلاسیک‌ترین آثار دهه‌ی 80 میلادی بدل شود.

این سریال با گسترش و بازتعریف کلیشه‌های «پیشتازان فضا»، قواعد بازی را تغییر داد. مفاهیم علمی–تخیلی و فناوری‌های آینده‌نگر آن همچنان جذاب و الهام‌بخشند و ماجراهای کاوش فضایی‌اش هرگز رنگ کهنگی به خود نمی‌گیرند.

2- کابوی بیباپ (Cowboy Bebop)

• سال پخش: 1998 – 1999
• توسعه‌دهنده: شینیچیرو واتانابه
• تعداد فصل‌ها: 1
• تعداد اپیزودها: 26
• صداپیشگان: کوئیچی یامادرا، مگومی هایاشی‌بارا، اونشو ایشیزوکا، آئویی تادا، نوریو واکاموتو، گارا تاکاشیما
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 8.9 از 10
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 100 از 100

در دنیای انیمه، شاهکارهای علمی-تخیلی انگشت‌شمارند؛ و «کابوی بیباپ» بی‌تردید یکی از بهترین‌های آن‌هاست. این وسترن فضایی نئو–نوآر، ژانرهای مختلف را با هم در می‌آمیزد و بستری می‌سازد برای کاوش مضامینی چون تنهایی، هویت و بحران وجودی.

از زمان انتشار، «کابوی بیباپ» تحسین جهانی را برانگیخته و با گذشت سه دهه، همچنان در زمره‌ی بزرگترین آثار تاریخ انیمه قرار دارد. صداپیشگی درخشان، تصویرسازی‌های به‌یادماندنی، فیلم‌نامه‌ای چندلایه و ترکیب استادانه‌ی ژانرها، «کابوی بیباپ» به راستی فوق‌العاده است.

1- فایرفلای (Firefly)

• سال پخش: 2002 – 2003
• توسعه‌دهنده: جاس ویدون
• تعداد فصل‌ها: 1
• تعداد اپیزودها: 14
• بازیگران: ناتان فیلیون، جینا تورس، آلن تودیک، مورنا باکارین، آدام بالدوین، سامر گلاو، جیول استیتی، شان ماهر
• امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 8.9 از 10
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 77 از 100

یکی از بزرگترین آثار کالت تاریخ تلویزیون، «فایرفلای» در میان سریال‌هایی که پس از تنها یک فصل کوتاه لغو شدند، حرف اول و آخر را می‌زند. این سریال شاید خیلی زود به انتهای راه رسید اما میراثی بر جای گذاشت که هنوز زنده است. «فایرفلای» همچنان وفادارترین طرفداران را دارد و جایگاه آن در میان مجموعه‌های تلویزیونی شاخص دهه‌ی 2000 میلادی محفوظ است.

سریال به ‌لطف شخصیت‌های رنگارنگ، قصه‌های پرکشش و ماجراجویی‌های فضایی پرهیجانش، تجربه‌ای منحصربه‌فرد ارائه می‌دهد. طنز خاص و ترکیب هوشمندانه‌ی عناصر فضایی و وسترن، «فایرفلای» را به اثری تبدیل کرده که به آسانی خود را از نمونه‌های مشابه متمایز می‌کند.

منبع: collider

نوشته بهترین سریال‌های فضایی تاریخ؛ از «اندور» تا «گستره» اولین بار در دیجی‌کالا مگ. پدیدار شد.