مالیات نقل و انتقال خودرو چقدر است و چگونه محاسبه می‌شود؟

پرداخت مالیات نقل و انتقال خودرو یکی از شروط اصلی برای فروش وسایل نقلیه محسوب می‌شود. اما محاسبه مبلغ آن بر اساس چه فاکتورهایی صورت می‌پذیرد؟

بر اساس ماده ۳۰ قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال ۱۴۰۰، تمامی وسایل نقلیه از جمله خودروهای سواری، موتورسیکلت‌ها، وانت‌ها و سایر انواع وسایل نقلیه، پیش از هرگونه نقل و انتقال مالکیت در فرآیند خرید و فروش، مشمول پرداخت مالیات مشخصی هستند که میزان آن با توجه به ارزش معاملاتی خودرو تعیین می‌شود. این قانون به‌منظور شفاف‌سازی معاملات حوزه حمل‌ونقل و جلوگیری از فرار مالیاتی در زمان تعویض پلاک و ثبت سند، پرداخت مالیات را شرط لازم انجام این مراحل دانسته است.

بر اساس آخرین اخبار خودرو، پرداخت مالیات نقل و انتقال برای تمامی فروشندگان وسایل نقلیه الزامی و غیرقابل‌تعویق است؛ به‌گونه‌ای که بدون ارائه قبض پرداخت الکترونیکی مالیات، صدور برگ سبز به نام مالک جدید و انجام تعویض پلاک در مراکز شماره‌گذاری ممکن نیست. با این اوصاف مالیات نقل و انتقال خودرو چقدر است و چگونه محاسبه می‌شود؟

پرداخت مالیات نقل و انتقال خودرو بر عهده کیست؟

مطابق قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال ۱۴۰۰، مسئولیت پرداخت مالیات نقل‌ و انتقال خودرو در معاملات بر عهده فروشنده است. پیش از هرگونه مراجعه به مراکز تعویض پلاک، مالک موظف است مالیات مشخص‌شده برای نقل‌ و انتقال را به همراه سایر عوارض قانونی خودرو پرداخت کند. تنها پس از انجام این پرداخت‌ها، امکان صدور مجوز تعویض پلاک و انتقال رسمی سند خودرو به نام خریدار فراهم می‌شود. در مقابل، هزینه‌های اجرایی مربوط به فرآیند تعویض پلاک همچون صدور کارت جدید، نصب پلاک و هزینه خدمات مرکز بر عهده خریدار است.

سال ساخت خودرو نیز نقش مستقیمی در میزان مالیات دارد. هرچه خودرو جدیدتر و دارای ارزش معاملاتی بالاتری باشد، رقم مالیات بیشتر خواهد شد. بنابراین مالیات خودروهای صفر کیلومتر همواره از خودروهای کارکرده با سال ساخت قدیمی‌تر بیشتر است. برای خودروهای صفر که نخستین بار از کارخانه یا نمایندگی رسمی فروخته می‌شوند، قانون تصریح کرده است که مالیات نقل‌ و انتقال باید توسط شرکت سازنده یا واردکننده پرداخت شود، مگر آن‌که در قرارداد فروش توافق دیگری میان طرفین صورت گیرد.

بیشتر بخوانید

• پرداخت مالیات نقل و انتقال خودرو بر عهده فروشنده است یا خریدار؟
• محاسبه زمان تحویل خودرو از این پس بر اساس روز تقویمی الزامی است
• قانون مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی ابلاغ شد؛ مسکن، خودرو، طلا، ارز و ارزهای دیجیتال در لیست دریافت مالیات

در مواردی که خریدار و فروشنده به‌صورت توافقی تصمیم بگیرند پرداخت مالیات بر عهده خریدار باشد، لازم است این موضوع حتماً در متن قرارداد به‌صورت کتبی درج شود تا در آینده از بروز اختلاف حقوقی جلوگیری شود. محاسبه مالیات نقل‌وانتقال خودرو بر مبنای نوع ساخت (داخلی یا وارداتی)، سال تولید و ارزش پایه معاملاتی انجام می‌شود. ارزش خودرو و میزان مالیات مرتبط با آن، توسط سازمان امور مالیاتی کشور تعیین و در سامانه نقل‌ و انتقال خودرو قابل استعلام است. این سامانه به‌صورت برخط امکان مشاهده ارزش روز خودرو و مبلغ مالیات بر آن را در اختیار مالک قرار می‌دهد.

نحوه محاسبه و پرداخت مالیات نقل و انتقال

بر اساس نرخ‌های مصوب سال ۱۴۰۴، مالیات نقل‌ و انتقال خودروهای تولید داخل برابر با یک درصد از ارزش معاملاتی خودرو است. برای خودروهای وارداتی یا مونتاژی این نرخ به دو درصد از ارزش خودرو افزایش می‌یابد. به‌عنوان مثال، اگر ارزش یک خودرو داخلی در سامانه مالیاتی یک میلیارد تومان ارزیابی شده باشد، مالیات آن معادل 10 میلیون تومان محاسبه می‌شود؛ در حالی که برای خودرو وارداتی با همان ارزش، مالیات انتقال 20 میلیون تومان خواهد بود.

بر اساس ضوابط مالیاتی کشور، برای محاسبه مالیات نقل‌ و انتقال خودرو علاوه بر نرخ پایه، عامل دیگری به نام سال تولید خودرو نیز تأثیر مستقیمی بر رقم نهایی مالیات دارد. هرچه از سال تولید خودرو بیشتر گذشته باشد، ارزش آن در بازار و در نتیجه مالیات انتقال نیز کاهش می‌یابد. قانون‌گذار برای رعایت عدالت مالیاتی و جلوگیری از فشار اقتصادی بر دارندگان خودروهای قدیمی، تخفیف‌هایی بر اساس سال ساخت خودرو در نظر گرفته است.

در مورد خودروهای تولید داخل، اگر خودرو مدل سال ۱۴۰۴ یا جدیدتر باشد هیچ‌گونه تخفیفی در نرخ مالیات اعمال نمی‌شود و نرخ پایه به‌صورت کامل لحاظ می‌گردد. برای خودروهای داخلی با مدل تولید بین سال‌های ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۳، برای هر سال کاهش از مدل ۱۴۰۴، حدود ده درصد تخفیف نسبت به مالیات پایه محاسبه می‌شود. به‌عنوان نمونه، خودرویی مدل ۱۴۰۱ مشمول حدود ۳۰ درصد تخفیف از نرخ پایه خواهد بود. برای خودروهای ساخت پیش از سال ۱۳۹۸ نیز، نرخ کاهش مالیاتی به‌صورت ثابت و برابر با چهل درصد تخفیف نسبت به نرخ پایه در نظر گرفته می‌شود.

در خصوص خودروهای وارداتی نیز در صورتی‌که خودرو مدل روز یا سال ۲۰۲۵ باشد، نرخ پایه مالیات بدون هیچ تخفیفی محاسبه می‌شود. برای مدل‌های وارداتی بین سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۴، به‌ازای هر سال اختلاف از مدل جدید، حدود ده درصد تخفیف مالیاتی نسبت به نرخ پایه اعمال می‌شود. به همین ترتیب، خودروهای خارجی مدل قبل از سال ۲۰۱۹ از تخفیفی در حدود چهل درصد از نرخ مالیات پایه وارداتی برخوردار می‌شوند.

همچنین بخوانید

• خرید و فروش خودروهای گذر موقت در ایران ممنوع است
• حذف یک شرط باعث هجوم متقاضیان برای ثبت نام خودرو شد
• پلیس رقیب دیوار شد؛ پلتفرم خرید و فروش خودرو راهور در راه است

تحلیل عددی مالیات خودرو با احتساب نرخ و تخفیف

فرض کنیم ارزش یک خودرو داخلی در سامانه امور مالیاتی ۱ میلیارد تومان است و سال ساخت آن ۱۳۹۸ می‌باشد. در این صورت نرخ پایه مالیات برای خودروهای داخلی یک درصد تعیین شده، بنابراین مبلغ اولیه مالیات برابر ۱۰ میلیون تومان است. از آنجا که از سال تولید خودرو ۵ سال گذشته، خودرو مشمول ۱۰ درصد تخفیف می‌شود. در نتیجه یک میلیون تومان از مبلغ پایه کسر و مالیات نهایی قابل پرداخت ۹ میلیون تومان خواهد بود.

حال اگر همین خودرو وارداتی باشد و همان ارزش ۱ میلیارد تومان را داشته باشد، نرخ پایه مالیات آن دو درصد است؛ یعنی مبلغ مالیات پیش از اعمال تخفیف ۲۰ میلیون تومان خواهد بود. با درنظر گرفتن همان تخفیف ۱۰ درصدی مرتبط با سال ساخت، دو میلیون تومان از این مبلغ کم می‌شود و مالیات انتقال نهایی به ۱۸ میلیون تومان می‌رسد. در پایان برای استعلام میزان مالیات، باید به سامانه نقل و انتقال خودرو به آدرس https://cartransfer.tax.gov.ir مراجعه کنید.