«شیطان‌کش: قلعه بی‌پایان» چگونه به موفق‌ترین انیمه سال تبدیل شد؟

هفته‌ی گذشته قرار بود برای صنعت سینما عادی سپری شود اما ناگهان یک انیمه از راه رسید و گیشه را به آتش کشید: «شیطان‌کش: کیمتسو نو یائیبا – قلعه بی‌پایان». این فیلم که ادامه‌ای بر یکی از محبوب‌ترین انیمه‌های تلویزیونی سال‌های اخیر است، در اولین روزهای اکران خود در آمریکای شمالی توانست 70.6 میلیون دلار بفروشد؛ رقمی که حتی خوش‌بین‌ترین تحلیلگران هم انتظارش را نداشتند.

پیش‌بینی‌های رسمی حدود 50 میلیون دلار بود اما «قلعه بی‌پایان» فراتر از آن عمل کرد و رکوردها را یکی پس از دیگر شکست: شکست رکورد 26 ساله‌ی «پوکمون: اولین فیلم» (با افتتاحیه 31  میلیون دلاری در سال 1999)، ثبت بزرگ‌ترین افتتاحیه تاریخ برای یک انیمه سینمایی در ایالات متحده، بهترین افتتاحیه‌ی تاریخ برای انیمیشنی با درجه سنی بزرگسالان (R) و بزرگترین افتتاحیه یک فیلم بین‌المللی در بازار آمریکا.

اگر تا چند سال پیش انیمه در سینماهای آمریکا یک جریان محدود و خاص به حساب می‌آمد، حالا دیگر نمی‌توان آن را نادیده گرفت. از زمان موفقیت «شیطان‌کش: فیلم کیمتسو نو یائیبا: قطار موگن» در سال‌های 2020 (با افتتاحیه 21 میلیون دلاری و فروش نهایی 50 میلیون دلاری) مسیر برای رشد این ژانر باز شده بود. اما رسیدن به رقم 70 میلیون دلار در افتتاحیه، نه یک رشد تدریجی، بلکه یک جهش تاریخی است. اما دقیقا چه اتفاقی رخ داد که «شیطان‌کش: قلعه بی‌پایان» به چنین موفقیت‌هایی رسید؟

مخاطبان شیفته‌ی «شیطان‌کش» شدند

واکنش تماشاگران به «قلعه بی‌پایان» را می‌توان در یک کلمه خلاصه کرد: شگفت‌انگیز. این فیلم نه‌تنها در میان طرفداران قدیمی، بلکه در میان مخاطبان عمومی هم موجی از تحسین به راه انداخته است. بر اساس آمار، فیلم موفق به کسب امتیاز 98٪ از منتقدان در راتن تومیتوز شده است و در سایت آی‌ام‌دی‌بی هم میانگین امتیاز 8.7 از 10 را دارد. علاوه بر آن، نمره‌ی A در سینماسکور -که یکی از معتبرترین شاخص‌های رضایت مخاطب محسوب می‌شود- مهر تاییدی است بر اینکه تماشاگران تجربه‌ای فراموش‌نشدنی داشته‌اند. چنین واکنش‌هایی به‌طور معمول با عملکرد قوی در هفته‌های بعدی نیز همراه است.

البته باید توجه داشت که فیلم‌های انیمه‌ای اغلب پس از افتتاحیه‌ای پرقدرت با افتی محسوس در فروش مواجه می‌شوند، زیرا طرفداران دوآتشه در همان روزهای نخست به سالن‌ها هجوم می‌آورند. با این حال، افتتاحیه‌ی خیره‌کننده‌ی «قلعه بی‌پایان» آنقدر بزرگ بوده که حتی یک افت چشمگیر هم نمی‌تواند سایه‌ی سنگینی بر موفقیت کلی آن بیندازد.

بخش مهمی از این موفقیت به قدرت برند «شیطان‌کش» بازمی‌گردد. این فرنچایز پیش از این هم ثابت کرده بود که جامعه‌ی هواداری عظیم و وفاداری دارد؛ جامعه‌ای که در هر شرایطی پای کار می‌ایستد. چنین پشتوانه‌ای همیشه عامل مهمی در تضمین فروش سینمایی است، همان‌طور که در مورد فیلم‌هایی مانند «احضار: آخرین مراسم» هم دیدیم. اما باید به نکته‌ای ظریف‌تر توجه کرد: وجود هواداران پرشمار به‌تنهایی کافی نیست. وقتی یک دنباله نه‌تنها انتظارها را برآورده می‌کند بلکه از آن‌ها فراتر می‌رود، اتفاقی خاص و نادر رخ می‌دهد. این همان لحظه‌ای است که یک فیلم به یک پدیده‌ی فرهنگی تبدیل می‌شود؛ و این همان چیزی است که برای «قلعه بی‌پایان» رخ داده.

عامل دیگری که نمی‌توان نادیده گرفت، اکران جهانی زودتر از موعد در خارج از آمریکا است. انتشار زودهنگام فیلم در بازارهای بین‌المللی موجی از گفتگوها، نقدها و هیجان را به راه انداخت. این هیاهوی رسانه‌ای به‌نوعی حکم تبلیغ غیرمستقیم را برای بازار آمریکای شمالی داشت و باعث شد طرفداران مشتاق‌تر شوند که شخصا روی پرده‌ی بزرگ ببینند این همه سروصدا برای چیست.

هیچ رقیب مستقیمی برای «قلعه بی‌پایان» وجود نداشت

در نگاه اول، هفته‌ی اکران «شیطان‌کش: قلعه بی‌پایان» چندان خلوت به نظر نمی‌رسید. عناوین تازه‌ای مثل «دانتون ابی: پایانی باشکوه» با فروش 18.1 میلیون دلاری و «پیاده‌روی طولانی» با 11.5 میلیون دلار، هر یک توانستند مخاطبان خاص خود را جذب کنند. در همین حال، «احضار: آخرین مراسم» نیز در دومین هفته نمایش با 25.6 میلیون دلار مسیر موفق خود را ادامه داد. حتی بازپخش‌هایی مثل «داستان اسباب‌بازی» (3.5 میلیون دلار) و «اشک‌ها و لبخندها» (1.6 میلیون دلار) با نوستالژی، مخاطبان را بار دیگر به سینماها کشاندند.

اما در میان این همه تنوع، یک نکته‌ی کلیدی به چشم می‌خورد؛ هیچ‌ یک از این فیلم‌ها رقیب مستقیم «قلعه بی‌پایان» نبودند. انیمه یک ژانر خاص است و جایگاه منحصربه‌فردی دارد و عملا هیچ فیلم دیگری در همان بازه اکران، چه از نظر سبک و چه از نظر مخاطب هدف، وارد قلمرو آن نمی‌شد. هیچ انیمیشن شاخصی هم روی پرده نبود و جز اکران دوباره‌ی «داستان اسباب‌بازی»، «شیطان‌کش» تنها انتخاب طرفداران انیمه و انیمیشن محسوب می‌شد.

نکته‌ی جالب‌تر اینجاست که زمان‌بندی سونی برای اکران فیلم بی‌نقص بود. فصل پاییز و به‌ویژه ماه سپتامبر، اغلب در مقایسه با تابستان، دوره‌ای کم‌رمق در گیشه محسوب می‌شود. در چنین فضایی، انتخاب یک تاریخ خلوت و بدون رقیب جدی به «قلعه بی‌پایان» اجازه داد تا تمام توجه‌ها را به خود جلب کند. این استراتژی هوشمندانه باعث شد که فیلم نه‌تنها بدرخشد، بلکه بدون مزاحمت فیلم‌های مشابه، به اتفاق سینمایی بزرگ هفته تبدیل شود.

نقش کلیدی سونی

یکی از عوامل اصلی موفقیت «قلعه بی‌پایان» را باید پشتیبانی مستقیم سونی پیکچرز از آن بدانیم. این استودیو از زمانی که پلتفرم کرانچی‌رول را خرید، عملا مالک و متولی اصلی برند «شیطان‌کش» در آمریکای شمالی شد (کرانچی‌رول یک سرویس استریم است که در وهله‌ی اول، فیلم‌ها و سریال‌های آسیای شرقی، خصوصا انیمه‌ها را در دسترس آمریکایی‌ها قرار می‌دهد). این تصمیم نه یک تصادف، بلکه بخشی از یک استراتژی بلندمدت بود؛ سونی خیلی زود تشخیص داد که بازار انیمه در حال شکوفایی است و با ورود به آن می‌تواند سهم بزرگی را تصاحب کند. حالا، با موفقیت خیره‌کننده‌ی این فیلم، می‌بینیم که این سرمایه‌گذاری تا چه اندازه نتیجه داده است.

تفاوت بزرگ سونی با توزیع‌کنندگان کوچک‌تر دقیقا همین‌جاست: منابع عظیم. استودیوهایی مانند موبی (MUBI) اغلب با محدودیت‌های جدی در بودجه و تبلیغات مواجه‌اند و همین موضوع باعث می‌شود که آثارشان در شلوغی بازار گم شود. اما سونی تنها به «اکران کردن» بسنده نکرد. آن‌ها با تمام ظرفیت بازاریابی خود وارد شدند، کمپینی طراحی کردند که هم هدفمند بود و هم گسترده، و مهم‌تر از همه، توانست مخاطبان درست را در زمان درست پیدا کند.

اگر «قلعه بی‌پایان» صرفا توسط کرانچی‌رول یا یک توزیع‌کننده متوسط روی پرده می‌رفت، بعید بود چنین موجی از هیاهو و فروش شکل بگیرد. این همان نقطه‌ای است که نقش یک استودیوی بزرگ معنا پیدا می‌کند. البته باید منصف بود؛ حضور یک کمپانی بزرگ به‌تنهایی موفقیت را تضمین نمی‌کند. تاریخ هالیوود پر از نمونه‌هایی است که استودیوهای قدرتمند در بازاریابی یا مدیریت یک فرنچایز شکست خورده‌اند. اما در این مورد خاص، سونی دقیقا همان کاری را انجام داد که باید: سرمایه‌گذاری به‌موقع، حمایت و بازاریابی حساب‌شده، و احترام به انتظارات طرفداران.

«قلعه بی‌پایان»: آغازی بر یک پایان

«قلعه بی‌پایان» یک انیمه سینمایی معمولی نیست، بلکه نقطه‌ی آغازین سه‌گانه‌ای است که داستان «شیطان‌کش» را به سرانجام می‌رساند. در دنیایی که فرنچایزها اغلب بی‌پایان کش می‌آیند و پایان مشخصی ندارند، همین وعده‌ی یک پایان واقعی، به خودی خود تبدیل به یک رویداد خاص و کمیاب می‌شود. شاید نتوان آن را با عظمت «انتقام‌جویان: جنگ ابدیت» که راه را برای «پایان بازی» و فروش دو میلیارد دلاری باز کرد مقایسه کرد، اما به آن بی‌شباهت هم نیست.

این موج تنها محدود به آمریکا هم نیست. «قلعه بی‌پایان» تا امروز بیش از 450 میلیون دلار فروش جهانی داشته که از این میان، بیش از 200 میلیون دلار فقط در ژاپن به دست آمده است. این ارقام نشان می‌دهد فیلم نه فقط در میان طرفداران بومی، بلکه در بازار جهانی هم یک پدیده‌ی سینمایی است. جایگاه آن در میان 10 فیلم پرفروش سال و عبور از «کاپیتان آمریکا: دنیای جدید شجاع» (با فروش 415 میلیون دلاری) به‌وضوح تایید می‌کند که این فرنچایز حالا دیگر در سطح رقابت با غول‌های هالیوودی ایستاده است.

انیمه دیگر یک پدیده خاص نیست

انیمه سال‌هاست که محبوبیت عظیمی در ژاپن دارد، اما در سطح جهانی، مخصوصا در ایالات متحده، مسیرش متفاوت بوده است. در گذشته، انیمه بیشتر یک سرگرمی «خاص» تلقی می‌شد؛ چیزی که طرفداران جدی خودش را داشت، اما هنوز به جریان اصلی فرهنگ عامه وارد نشده بود. حالا اما شرایط کاملا تغییر کرده است. انیمه نه تنها دیگر یک علاقه‌ی خاص محسوب نمی‌شود، بلکه در آمریکای شمالی به بخشی از جریان اصلی سرگرمی تبدیل شده است. موفقیت خیره‌کننده «شیطان‌کش: قلعه بی‌پایان» حکم تایید این ادعاست.

برای درک بزرگی این تغییر، کافی است به یک نکته ساده توجه کنیم: در دوران پس از همه‌گیری، کمتر فیلمی توانسته در یک هفته بیش از 70 میلیون دلار بفروشد. این عدد دیگر به سادگی تکرار نمی‌شود. و در سال 2025، هیچ انیمیشن دیگری افتتاحیه‌ای بزرگتر از «قلعه بی‌پایان» نداشته است. اگر این به معنای ورود انیمه به جریان اصلی نیست، پس چه چیزی می‌تواند باشد؟ همان‌طور که فیلم‌های ابرقهرمانی در نهایت به بخش جدایی‌ناپذیر فرهنگ عمومی تبدیل شدند، به نظر می‌رسد انیمه هم اکنون به یک نقطه‌ی عطف مشابه نزدیک شده است.

نشانه‌های این تغییر پیش‌تر هم دیده شده بود. «پسرک و مرغ ماهیخوار» در سال 2023 به شکلی غیرمنتظره صدرنشین گیشه شد. مدتی قبل هم، نتفلیکس با «شکارچیان شیاطین کی‌پاپ» پدیده‌ای جهانی ساخت؛ فیلمی که علی‌رغم دسترسی زودهنگام در سرویس استریم، در گیشه رکوردشکنی کرد و حتی از «اعلان قرمز» هم پیشی گرفت تا به پربیننده‌ترین فیلم تاریخ نتفلیکس تبدیل شود. این اتفاقات، وقتی در کنار موفقیت‌های امروز «شیطان‌کش» قرار می‌گیرند، تصویری روشن می‌سازند: انیمه دیگر محدود به گروه کوچکی از علاقه‌مندان نیست؛ انیمه واقعا اینجاست و با قدرت در جریان اصلی سرگرمی ایستاده است.

منبع: slash/film

نوشته «شیطان‌کش: قلعه بی‌پایان» چگونه به موفق‌ترین انیمه سال تبدیل شد؟ اولین بار در دیجی‌کالا مگ. پدیدار شد.