آیا میدانید بدن انسان فراتر از پنج حس معمول، حواس پنهان دیگری نیز دارد؟ نیاکان ما این تواناییها را میشناختند، اما در دنیای مدرن به دست فراموشی سپرده شدهاند.
بر خلاف باور عمومی که حواس ما را به بینایی، بویایی، چشایی، لامسه و شنوایی محدود میکند، کالبد ما از مکانیسمهای حسی پیچیدهتری برخوردار است. این حواس که در گذشته نقش مهمی در زندگی بشر داشتند، امروزه کمتر مورد توجه قرار میگیرند و بسیاری از تواناییهای بدن ناگفته ماندهاند.
ده حس پنهان بدن انسان که نیاکان میشناختند
نیاکان ما کاملا از حواس گوناگون بدن آگاه بودند و بهدرستی از آنها استفاده میکردند؛ اما جامعه مدرن امروز، با اتکا به پنج حس شناختهشده، این تواناییهای شگفتانگیز را فراموش کرده است. در ادامه به ده حس کلیدی اشاره میکنیم که احتمالاً از آنها بیخبر بودید:
۱. گیرندههای شیمیایی (Chemoreceptors)
این گیرندهها به تشخیص هورمونها و داروها کمک کرده و در تنظیم رفلکس استفراغ نقش دارند. گیرندههای شیمیایی امتدادهای حسی سیستم عصبی محیطی در رگهای خونی هستند.
۲. گیرندههای کششی (Stretch receptors)
این گیرندهها در اندامهای اصلی بدن قرار دارند و گشاد شدن رگهای خونی را تشخیص میدهند که با سردرد مرتبط است. آنها فشار خون را کنترل کرده و میتوانند باعث ترشح هورمون ضد ادراری (ADH) شوند.
۳. حس تعادل (Equilibrioception)
این حس، که در داخل گوشها قرار گرفته، به انسان اجازه میدهد تعادل خود را حفظ کند و تغییرات لازم را برای پایداری بدن در طول حرکت انجام دهد. تعادل نتیجه همکاری سیستمهای بینایی، وستیبولار (گوش) و حس عمقی بدن است.
۴. دردگیرندهها (Nociception)
این حس مسئول درک درد است و از سه نوع گیرنده تشکیل شده: بدنی (استخوانها و مفاصل)، جلدی (پوست) و احشایی (اندامهای داخلی). دردگیرندهها به حداقل آستانهای از تحریک نیاز دارند تا سیگنال را فعال کنند.
۵. حس گرسنگی (Hunger)
این حس به بدن کمک میکند تا نیاز به غذا را شناسایی کند. مشابه آن، حس تشنگی نیز سطح هیدراتاسیون بدن را پایش میکند تا زمان نیاز به آبرسانی مشخص شود.
۶. حسگرهای کشش (Tension Sensors)
این حسگرها در عضلات قرار دارند و به مغز اجازه میدهند تا شدت کشش عضلانی را تنظیم کند.
۷. حس عمقی (Proprioception)
این شبکه از گیرندههای حساس، به بدن امکان میدهد موقعیت مکانی هر یک از اجزای خود را بداند. حس عمقی با حس بیرونی (ادراک دنیای خارج) و حس درونی (ادراک درد، گرسنگی و غیره) متفاوت است.
۸. حس شنوایی (Sound/Hearing)
این حس ارتعاشات صوتی را که در محیطهای مختلف مانند هوا یا آب وجود دارند، تشخیص میدهد. امروزه کمتر به گوش دادن به سکوت توجه میشود، درحالیکه نیاکان به آن اهمیت میدادند.
۹. حس حرارت (Thermoception)
این حس مسئول تشخیص دمای محیط بیرون و همچنین تنظیم دمای خود بدن است. نحوه عملکرد دقیق گیرندههای دما هنوز در حال بررسی است.
۱۰. حس خارش (Itching)
این حس مستقل از لامسه است و احساس خارش را به مغز منتقل میکند. خارش میتواند نوعی از حسهای متعددی باشد که توسط نورونهای حسی دیگر منتقل میشود.
0 نظرات