عبور هزاران پرواز در دقیقه؛ چگونه هواپیماها با هم تصادف نمی‌کنند؟

تا به حال فکر کرده‌اید با وجود هزاران پرواز همزمان، چطور از تصادف هواپیماها جلوگیری می‌شود؟ راز این نظم شگفت‌انگیز در آسمان و فناوری‌های پشت پرده آن در چیست؟

اگر تنها یک بار به نقشه ردیابی پروازهای زنده نگاه کرده باشید حتما از تعداد هواپیماهای در حال پرواز شگفت‌زده شده‌اید. این حجم عظیم از ترافیک هوایی این سوال مهم را ایجاد می‌کند که چگونه این ماشین‌های غول‌پیکر بدون برخورد با یکدیگر مسیر خود را طی می‌کنند. پاسخ در یک سیستم پیچیده و چندلایه از قوانین بین‌المللی و فناوری‌های پیشرفته نهفته است که احتمال تصادف هواپیماها را به صفر نزدیک می‌کند.

این ایمنی خیره‌کننده به هیچ وجه تصادفی نیست. هر پرواز تحت نظارت دقیق قوانینی قرار دارد که توسط سازمان‌های جهانی مانند ایکائو (ICAO) تدوین شده است. این مقررات با همکاری مراکز کنترل ترافیک هوایی هر کشور اجرا می‌شوند تا آسمان به یک محیط کاملا مدیریت‌شده و امن تبدیل شود.

جداسازی عمودی چگونه از تصادف هواپیماها جلوگیری می‌کند؟

یکی از هوشمندانه‌ترین و در عین حال ساده‌ترین قوانین برای مدیریت آسمان جداسازی عمودی است. بر اساس این استاندارد جهانی هواپیماها بسته به جهت حرکتشان در ارتفاعات متفاوتی پرواز می‌کنند. این قانون به خصوص در ارتفاع کروز یا همان ارتفاع پیمایشی که بخش اصلی سفر است کاربرد دارد.

طبق این قاعده هواپیماهایی که به سمت غرب حرکت می‌کنند باید در ارتفاع‌های زوج پرواز کنند. برای مثال ارتفاع آنها ۳۶۰۰۰ یا ۳۸۰۰۰ پا خواهد بود. در مقابل هواپیماهایی که مسیرشان به سمت شرق است در ارتفاع‌های فرد مانند ۳۵۰۰۰ یا ۳۹۰۰۰ پا قرار می‌گیرند. این تفکیک ارتفاعی تضمین می‌کند که حتی دو هواپیما در یک مسیر افقی هرگز با هم برخورد نکنند.

• تاریخچه خلبان خودکار در هواپیما؛ فناوری قدیمی با آینده‌ای روشن!
• آیا جنگنده‌ها می‌توانند به عقب پرواز کنند؟
• هواپیماهایی که با موتورهای ضعیف‌تر از پراید پرواز کردند!
• چرا هواپیماها ایربگ ندارند؟ پاسخ شما را شگفت‌زده می‌کند!

تا سال ۲۰۰۲ حداقل فاصله عمودی استاندارد بین دو هواپیما ۲۰۰۰ پا بود. اما با معرفی قانون RVSM این فاصله به ۱۰۰۰ پا کاهش یافت. این تغییر به لطف تجهیزات ارتفاع‌سنجی بسیار دقیق در هواپیماهای مدرن ممکن شد. RVSM ظرفیت حریم هوایی را به شکل چشمگیری افزایش داد بدون آنکه ایمنی را به خطر بیندازد.

علاوه بر این قوانین ثابت نباید نقش حیاتی کنترلرهای ترافیک هوایی (ATC) را فراموش کرد. این متخصصان به صورت ۲۴ ساعته و با استفاده از سیستم‌های راداری پیشرفته موقعیت ارتفاع و سرعت هر هواپیما را زیر نظر دارند. آنها با صدور دستورالعمل‌های دقیق به خلبانان مسیرهای ایمن را تضمین و از بروز هرگونه خطر تصادف هواپیماها جلوگیری می‌کنند. در نهایت ایمنی پروازها نتیجه همکاری بی‌نقص قوانین دقیق فناوری‌های نوین و نظارت انسانی است.