خبر می‌رسد که تلسکوپ RT-70 روسیه، یک رادیو تلسکوپ ۷۰ متری مهم در کریمه، با حمله پهپادی اوکراین نابود شده است. جزئیات این رویداد را بخوانید.
این حادثه در اواخر ماه اوت رخ داده و ابعاد جدیدی به درگیری‌های جاری میان روسیه و اوکراین بخشیده است. رادیو تلسکوپی که روزگاری نماد پیشرفت‌های فضایی شوروی بود، اکنون قربانی جنگ شده است. این اتفاق سوالات بسیاری را درباره آینده فعالیت‌های علمی در مناطق درگیر جنگ به وجود می‌آورد.
چرا رادیو تلسکوپ RT-70 روسیه هدف قرار گرفت؟
رادیو تلسکوپ RT-70 با قطر ۷۰ متر در کریمه، اواخر ماه اوت توسط پهپادهای اوکراینی هدف قرار گرفت. نیروهای دفاعی اوکراین این آنتن عظیم را منهدم کردند تا از استفاده آن توسط نیروهای روسی برای هدایت حملات به خاک خود جلوگیری کنند. این تلسکوپ از زمان الحاق شبه‌جزیره کریمه در سال ۲۰۱۴ تحت کنترل روسیه قرار داشت.
منابع خبری گزارش می‌دهند که روس‌ها تغییرات عمده‌ای را روی این سازه ۵۰۰۰ تُنی اعمال کرده بودند تا از آن برای ارتباطات نظامی بهره ببرند. گفته می‌شود این تلسکوپ به‌عنوان آنتنی برای سیستم ناوبری ماهواره‌ای گلوناس (GLONASS)، جایگزین روسی برای جی‌پی‌اس آمریکا، عمل می‌کرد. استفاده از آنتن رادیویی RT-70 دقت گلوناس را تا حدود ۳۰ درصد افزایش داده بود.
- خطر بیخ گوش اوکراین؛ پهپاد جت گران-۳ با قطعات غربی و ضدجنگ الکترونیک آماده حمله است
- دانمارک ۹ میلیارد دلار برای تقویت پدافند هوایی هزینه می‌کند: ولخرجی نظامی اروپا، از ترس روسیه!
- غول هوایی روسیه هدف قرار گرفت؛ پهپاد انتحاری اوکراینی، Orion را شکار کرد
- تانک غول‌پیکر روسیه وارد میدان شد؛ T-90MS به جبهه‌های اوکراین رسید!
تصاویری در اواخر اوت منتشر شد که لحظه برخورد یک پهپاد به این رادیو تلسکوپ ۵۰ ساله را نشان می‌داد. هدف پهپاد، گیرنده رادیویی ۲۰۰ کیلوواتی در قلب تلسکوپ بود. طبق گزارش‌ها، جایگزینی این گیرنده سفارشی که در سال ۲۰۱۱ در مسکو ساخته شده بود، دشوار است و به این معنی است که روسیه به این زودی قادر به تعمیر این آنتن نخواهد بود.
از ارتباط با ونوس تا جستجوی حیات فرازمینی؛ گذشته‌ای پربار برای RT-70
دیش نابود شده یکی از سه رادیو تلسکوپ RT-70 بود که در میانه دهه ۱۹۷۰ برای تشکیل شبکه فضای عمیق شوروی در سراسر اتحاد جماهیر شوروی سابق ساخته شد. کنترل‌کنندگان ماهواره‌ای شوروی از این رادیو تلسکوپ، که در نزدیکی شهر یوپاتوریا در سواحل دریای سیاه قرار داشت، برای برقراری ارتباط با چندین مأموریت برنامه اکتشاف ونوس “ونرا” در اواخر دهه ۱۹۷۰ و اوایل دهه ۱۹۸۰ استفاده کردند.
در دهه ۲۰۰۰، این تلسکوپ نقش برجسته‌ای در چندین ابتکار عمل برای تماس با حیات فرازمینی ایفا کرد. بیش از ۲۰ بسته پیام در چهار کمپین پیام‌رسانی از این تلسکوپ به سمت سیارات بالقوه قابل سکونت در اطراف ستاره‌های خارج از منظومه شمسی ارسال شد. بسیاری از این پیام‌ها هنوز به مقصد نرسیده‌اند؛ اولین پیام در حال حرکت به سمت سیاره‌ای شبیه به زمین در مدار ستاره گلیز ۵۸۱ (Gliese 581) است که حدود ۲۰.۵ سال نوری از زمین فاصله دارد و انتظار می‌رود در سال ۲۰۲۹ به آن برسد.
آنتن رادیویی RT-70 یوپاتوریا همچنین تحقیقات نجومی انجام می‌داد و سیگنال‌هایی را از سیارات، سیارک‌ها و مراکز کهکشانی دوردست شناسایی می‌کرد. در دهه ۲۰۰۰، این تلسکوپ از مأموریت‌های سازمان فضایی اروپا (ESA) شامل مارس اکسپرس (Mars Express) و روزتا (Rosetta) که به ترتیب برای مریخ و دنباله‌دار ۶۷پی (67/P) تعیین شده بودند، پشتیبانی کرد.
میراث علمی اوکراین در سایه جنگ
رادیو تلسکوپ RT-70 یکی از چندین تأسیسات نجومی بود که پس از الحاق کریمه، به دست روسیه افتاد. کریمه کوهستانی که زمانی مقصدی محبوب برای تعطیلات در شوروی سابق بود، به دلیل آب و هوای آفتابی و سواحل شنی خود شناخته می‌شد. آب و هوای بدون ابر و چشم‌انداز کوهستانی این شبه‌جزیره، آن را به مرکزی برای نجوم تبدیل کرده بود.
بر اساس گزارش‌ها، تلسکوپ آینه‌ای شاین (Shain mirror telescope)، بزرگترین دستگاه رصد نوری در اوکراین با آینه‌ای به قطر ۲.۶ متر، اکنون تحت کنترل آکادمی علوم روسیه قرار دارد. تلسکوپ‌های نوری، رادیو تلسکوپ و ردیاب‌های لیزری در رصدخانه سایمز (Simez Observatory) واقع در جنوبی‌ترین نقطه کریمه نیز وضعیت مشابهی دارند.
در جای دیگر اوکراین، رادیو تلسکوپ غول‌پیکر اوکراین در خارکیف (Kharkiv) در سال ۲۰۲۲، زمانی که منطقه تحت اشغال روسیه بود، آسیب قابل توجهی دید. نیروهای روسی ابزار و رایانه‌ها را از این رصدخانه دزدیدند و مین‌های زمینی را در سراسر سایت ۱۵۰ هزار متر مربعی که با بیش از ۲۰۰۰ آنتن رادیویی دوقطبی پوشیده شده بود، قرار دادند. گزارش یونسکو در سال ۲۰۲۴، خسارت کلی به زیرساخت‌های علمی اوکراین در جنگ را ۱.۲۶ میلیارد دلار تخمین زده است.
0 نظرات