هر آنچه باید در مورد انواع پورت USB و سرعت آنها بدانید

انتخاب پورت‌ها و کابل‌های USB مناسب برای دستگاه‌های الکترونیکی می‌تواند پیچیده باشد. این راهنما به شما کمک می‌کند تا انواع پورت USB و سرعت‌های انتقال داده آن‌ها را درک کنید.

با وجود تکامل استاندارد Universal Serial Bus یا همان USB در طول سالیان متمادی، پیچیدگی آن نیز افزایش یافته است. درک تفاوت‌های میان پورت‌های USB-C، USB4 و Thunderbolt برای بهره‌وری حداکثری از دستگاه‌های شما ضروری است.

انواع کانکتورهای USB: USB-C، USB-A و…

کانکتورهای USB-C و USB-A به شکل فیزیکی پورت‌ها و کابل‌ها اشاره دارند. USB-C که از سال ۲۰۱۴ معرفی شد، به دلیل اندازه کوچک‌تر، قابلیت اتصال دوطرفه و قدرت بیشتر، به‌تدریج جای USB-A مستطیلی‌شکل را گرفته است. USB-A دارای محدودیت ۵ ولت در تأمین برق است که USB-C آن را ندارد.

علاوه بر این‌ها، انواع دیگری از کانکتورهای USB مانند USB-B و Micro-USB نیز وجود دارند که هنوز در برخی لوازم جانبی قدیمی‌تر دیده می‌شوند. با این حال، بسیاری از این استانداردها در حال حرکت به سمت USB-C هستند که امروزه به‌عنوان یک استاندارد جهانی و توانمندتر در شارژرها، هاب‌ها و داک‌ها شناخته می‌شود.

نسل‌های USB و سرعت‌های انتقال داده

هر دستگاه USB بر پایه یک نسخه از مشخصات USB که توسط انجمن پیاده‌سازان USB (USB-IF) مدیریت می‌شود، ساخته شده است. این نسخه‌ها عمدتا بر اساس میزان داده‌ای که می‌توانند منتقل کنند و توانی که می‌توانند تامین کنند، تعریف می‌شوند. در اتصال USB، کل زنجیره به کندترین جزء آن محدود می‌شود. برای مثال، اتصال یک درایو SSD USB ۳.۲ به پورت USB ۳.۲ با کابل USB ۳.۰، سرعت را به USB ۳.۰ کاهش می‌دهد.

آخرین نسخه، USB4 است که از سال ۲۰۲۲ عرضه شده و سرعت‌هایی بین ۲۰ تا ۴۰ گیگابیت بر ثانیه (Gbps) را ارائه می‌دهد. این اولین نسل USB است که منحصرا برای USB-C ساخته شده. USB4 نسخه ۲ نیز در سال ۲۰۲۲ معرفی شد که پتانسیل سرعت تا ۱۲۰ گیگابیت بر ثانیه را دارد، اما هنوز به‌طور گسترده مورد پذیرش قرار نگرفته است.

در مورد نسخه‌های USB ۳.۰، نام‌گذاری‌ها پیچیده و نامنظم هستند. توصیه می‌شود به جای نام‌ها، به سرعت واقعی پورت‌ها توجه کنید. حداکثر سرعت پورت‌های USB-A تا ۲۰ گیگابیت بر ثانیه است. این شامل نام‌هایی مانند USB ۳.۲ Gen ۲x۲ یا USB ۳.۲ Gen ۲ می‌شود. سرعت ۱۰ گیگابیت بر ثانیه با عنوان USB ۳.۱ Gen ۲ یا SuperSpeed Plus، و سرعت ۵ گیگابیت بر ثانیه با عناوین USB ۳.۰، USB ۳.۱ Gen ۱ یا SuperSpeed شناخته می‌شوند. استاندارد قدیمی‌تر USB ۲.۰، حداکثر سرعت ۴۸۰ مگابیت بر ثانیه (Mbps) را دارد.

USB Power Delivery (USB-PD) چیست؟

قابلیت تامین برق (Power Delivery) که اغلب با عنوان USB-PD شناخته می‌شود، یک فناوری شارژ سریع برای تغذیه یا شارژ لوازم جانبی از طریق USB است. با USB-PD ۳.۱ که در Thunderbolt 5 نیز دیده می‌شود، این قابلیت تا ۲۴۰ وات توان را پشتیبانی می‌کند. این ویژگی امکان شارژ چندین دستگاه را از طریق یک آداپتور یا هاب USB-C فراهم می‌سازد. اطمینان حاصل کنید که توان خروجی پورت USB-C (وات) در آداپتور یا هاب با نیاز دستگاه شما مطابقت دارد؛ برای مثال، یک مک‌بوک پرو (MacBook Pro) ممکن است به ۹۶ وات نیاز داشته باشد.

نحوه عملکرد حالت جایگزین DisplayPort در USB (DP Alt Mode)

USB-C امکان مهم دیگری را نیز به ارمغان آورده است: حالت جایگزین DisplayPort یا DP Alt Mode. این قابلیت معمولاً برای اتصال لپ‌تاپ به مانیتور از طریق یک کابل USB-C واحد به‌جای HDMI یا DisplayPort استفاده می‌شود و صدا و تصویر را هم‌زمان منتقل می‌کند.

میزان داده‌ای که از طریق DP Alt Mode ارسال می‌شود، به نسل DisplayPort بستگی دارد. USB ۳.۲ از DisplayPort ۱.۴ استفاده می‌کند، در حالی که USB4 پشتیبانی از DP Alt Mode را الزامی کرده و از DisplayPort ۲.۰ برای رزولوشن و نرخ نوسازی بالاتر بهره می‌برد. برای مثال، DisplayPort ۲.۰ از سه نمایشگر 4K HDR با ۱۴۴ هرتز پشتیبانی می‌کند.

تفاوت‌های کلیدی Thunderbolt با USB

استانداردهای USB می‌توانند گیج‌کننده باشند و تضمین سرعت‌های آن‌ها در محصولات واقعی پیچیده‌تر است. Thunderbolt یک استاندارد متعلق به اینتل (Intel) است که با همکاری اپل (Apple) توسعه یافته و از همان کانکتور USB-C استفاده می‌کند. Thunderbolt معمولا در دستگاه‌های رده بالا با تراشه‌های اینتل (Intel) یا مک‌بوک‌ها (MacBooks) یافت می‌شود.

Thunderbolt الزامات سخت‌گیرانه‌تری برای دریافت گواهینامه دارد و عملکرد تضمین‌شده‌ای ارائه می‌دهد. Thunderbolt 4 که رایج‌ترین نسخه است، بر پایه USB4 بنا شده و تمام قابلیت‌های USB4 از جمله سرعت ۴۰ گیگابیت بر ثانیه، تامین برق تا ۱۰۰ وات و پشتیبانی از DisplayPort ۲.۰ Alternate Mode را ارائه می‌دهد.

Thunderbolt ۴ استفاده از دو نمایشگر 4K با نرخ ۶۰ هرتز را تضمین می‌کند و در کابل‌های بلندتر تا دو متر نیز می‌تواند حداکثر سرعت را حفظ کند، در حالی که USB4 به کابل‌های یک‌متری محدود است. اگرچه Thunderbolt مشخصات خاص خود را دارد، اما با پورت‌های USB سازگار است و در صورت اتصال، سرعت به کندترین لینک زنجیره محدود می‌شود.

نگاهی به Thunderbolt 5

Thunderbolt 5، جدیدترین تکامل فناوری USB است که در سال ۲۰۲۵ در برخی لپ‌تاپ‌های رده بالا مانند مک‌بوک پرو (MacBook Pro) با تراشه M4 Pro/Max و ریزر بلید ۱۶ (Razer Blade 16) ظاهر شده است. این نسخه بهبودهای قابل‌توجهی را به همراه دارد:

• سرعت انتقال بالاتر: پهنای باند دوطرفه تا ۸۰ گیگابیت بر ثانیه افزایش یافته (دو برابر Thunderbolt ۴). برای اتصال‌های یک‌طرفه (مانند خروجی به نمایشگرها)، با قابلیت Bandwidth Boost می‌تواند به‌طور موقت به ۱۲۰ گیگابیت بر ثانیه نیز برسد.
• پشتیبانی از خروجی نمایشگر: Thunderbolt ۵ تا سه نمایشگر 4K با نرخ ۱۴۴ هرتز یا دو نمایشگر 4K با نرخ ۲۴۰ هرتز را پشتیبانی می‌کند.
• توان بیشتر: با بهره‌گیری از USB-PD ۳.۱، توان تامین برق از ۱۰۰ وات در Thunderbolt ۴ به ۲۴۰ وات افزایش یافته است. این قابلیت شارژ لپ‌تاپ‌های قدرتمندتر مانند مک‌بوک پرو ۱۶ اینچی یا لپ‌تاپ‌های گیمینگ را ممکن می‌سازد.

اطمینان از سازگاری کابل‌ها با مشخصات فنی

داشتن هاب یا داک استیشنی با سرعت انتقال داده بالا بی‌فایده است اگر کابل‌های مورد استفاده شما این سرعت‌ها را پشتیبانی نکنند. برای اطمینان از استفاده از کابل مناسب:

• از کابل همراه دستگاه استفاده کنید: ساده‌ترین راه، استفاده از کابلی است که همراه دستگاه شما ارائه شده است.
• جعبه یا لیست محصول را بررسی کنید: برخی تولیدکنندگان نسخه و نسل کابل USB را روی جعبه یا لیست آنلاین محصول ذکر می‌کنند.
• به سرعت‌ها، نه نسخه‌های USB، توجه کنید: بسیاری از تولیدکنندگان اکنون سرعت حداکثری کابل‌ها را به‌طور مستقیم ذکر می‌کنند (مثلاً ۲۴۰ وات برای توان). استفاده از کابلی با رتبه کمتر، سرعت یا توان کلی را محدود خواهد کرد.

• رنگ قرمز درگاه USB به چه معناست؟
• معنای رنگ آبی در پورت USB چیست؟
• چرا کامپیوتر شما دستگاه USB را نمی‌شناسد؟ بررسی ۵ دلیل رایج