عوارض قرص زنوور را دست کم نگیرید؛ لاغری به چه قیمت؟!

همه ما در جستجوی راه‌های میان‌بر برای حل مشکلات هستیم؛ از درمان فوری سردرد گرفته تا روش سریع لاغری. این میان‌برها گاه شبیه هیولایی وسوسه‌انگیز به نظر می‌رسند که در ازای ایجاد تغییری سریع، بهایی سنگین طلب می‌کنند. کاهش وزن سریع هم از این قاعده مستثنی نیست. روش‌های فوری لاغری در نگاه اول معجزه می‌نمایند، اما در پس پرده عوارضی دارند که گاه ارزش آن تغییرات برق‌آسا را زیر سؤال می‌برد. یکی از این روش‌های پرطرفدار امروز، مصرف قرص زنوور است؛ قرصی که در دنیای تناسب اندام سر و صدای زیادی کرده. اما واقعاً لاغری به چه قیمت؟ در ادامه درباره قرص زنوور، مکانیسم اثر، عوارض قرص زنوور و نظرات مردم پیرامون آن صحبت می‌کنیم تا ببینیم این میان‌بر ارزشش را دارد یا خیر.

‌ برای دیدن خلاصه این مقاله با هوش مصنوعی کلیک کنید!

عوارض قرص زنوور ارلیستات ۱۲۰

قرص زنوور (زنوور ۱۲۰) که حاوی ماده فعال ارلیستات است، با مهار آنزیم‌های گوارشی خاص، مانع جذب حدود یک‌سوم چربی‌های موجود در غذا می‌شود. این ویژگی هرچند در کاهش وزن مؤثر است، اما ممکن است باعث بروز عوارض ناخوشایندی شود؛ به‌ویژه زمانی که مصرف آن بدون رژیم غذایی کم‌چرب انجام گیرد.

عوارض شایع گوارشی کپسول زنوور

این دسته از عوارض، رایج‌ترین پیامدهای مصرف قرص زنوور هستند که معمولاً به دلیل دفع چربی‌های هضم‌نشده بروز می‌کنند:

• مدفوع چرب یا روغنی
• لکه‌های چربی روی لباس زیر (به دلیل دفع ناخواسته چربی)
• دفع بی‌اختیار چربی همراه با گاز
• احساس نیاز فوری و اضطراری به دفع
• افزایش دفعات اجابت مزاج
• نفخ و دل‌پیچه خفیف تا متوسط
• ناراحتی معده و قولنج روده‌ای

این علائم معمولاً در صورتی که میزان چربی وعده‌های غذایی بالا باشد، تشدید می‌شوند. بنابراین رعایت رژیم کم‌چرب برای کنترل این عوارض بسیار ضروری است.

عوارض کمتر شایع اما هشداردهنده‌ی زنوور ۱۲۰

برخی از افراد ممکن است دچار عوارض نادری شوند که نیازمند توقف فوری مصرف دارو و مراجعه به پزشک هستند:

• آسیب کبدی با علائمی نظیر:
  • درد مداوم در قسمت بالای شکم یا سمت راست شکم
  • تهوع یا استفراغ مکرر
  • زرد شدن سفیدی چشم یا پوست (یرقان)
  • ادرار تیره‌رنگ
• آسیب کلیوی با علائم زیر:
  • درد پهلو
  • ادرار دردناک یا خونی
  • احساس سوزش هنگام دفع ادرار
• افزایش احتمال تشکیل سنگ کلیه، به‌ویژه در افراد مستعد

عوارض نادر عصبی یا هورمونی قرص زنوور ارلیستات ۱۲۰

• سردردهای شدید و مکرر
• تشدید اضطراب یا نوسانات خلقی
• تغییر در الگوی قاعدگی یا بی‌نظمی در آن

تداخل قرص زنوور در جذب ویتامین‌ها

به‌دلیل کاهش جذب چربی، میزان دریافت ویتامین‌های محلول در چربی نیز کاهش می‌یابد. این ویتامین‌ها شامل A، D، E و K هستند و کمبود آن‌ها ممکن است به موارد زیر منجر شود:

• ضعف بینایی در شب (کمبود ویتامین A)

• درد و ضعف استخوان‌ها (کمبود ویتامین D)

• اختلال در انعقاد خون (کمبود ویتامین K)

• تیرگی پوست و کاهش انرژی عمومی (کمبود ویتامین E و سایر ریزمغذی‌ها)

توصیه می‌شود حتماً به صورت روزانه، مولتی‌ویتامینی که این چهار ویتامین را در بر دارد، استفاده شود. این مکمل باید با فاصله حداقل دو ساعت از زمان مصرف قرص زنوور خورده شود.

قرص زنوور چیست؟

قرص زنوور (Xenover)  نام تجاری داروی ارلیستات است که توسط شرکت اکتوورکو تولید می‌شود. ارلیستات با غیرفعال کردن آنزیم‌های لیپاز در دستگاه گوارش، حدود ۳۰٪ چربی مصرف‌شده در غذا را غیرقابل جذب می‌کند و از طریق مدفوع دفع می‌شود. بنابراین زنوور یک داروی کمکی برای کاهش وزن است که باید همراه با رژیم کم‌کالری و ورزش استفاده شود. هر کپسول زنوور حاوی ۱۲۰ میلی‌گرم ارلیستات است (همان زنوور ۱۲۰).

پزشکان زنوور را معمولاً برای افراد مبتلا به چاقی (شاخص توده بدنی  (BMI) بالای ۳۰، یا بالای ۲۸ همراه با مشکلات ناشی از وزن) تجویز می‌کنند. این دارو کمک می‌کند روند کاهش وزن سریع‌تر آغاز شود و از بازگشت وزن جلوگیری گردد. البته اثر آن وابسته به همکاری خود فرد در رعایت سبک زندگی سالم است. طبق مطالعات، مصرف ارلیستات در کنار رژیم و ورزش می‌تواند طی شش ماه حدود ۵٪ تا ۱۰٪ از وزن اولیه فرد را کم کند و حتی چربی شکمی را کاهش دهد (از این رو برخی آن را قرص لاغری شکم زنوور هم می‌نامند). با این حال، ارلیستات به هیچ وجه جایگزین اصلاح عادات غذایی نیست؛ اگر رژیم پرکالری را ادامه دهید، ممکن است علی‌رغم مصرف قرص وزن کم نکنید و فقط دچار عوارض شوید.

تاثیر قرص ارلیستات برای لاغری

ارلیستات برای افرادی تجویز می‌شود که با رژیم و ورزش به تنهایی موفق به کاهش وزن نشده‌اند. این قرص می‌تواند به طور متوسط ۵٪ تا ۱۰٪ وزن بدن را در مدت شش ماه کم کند (به شرط رعایت رژیم کم‌چرب و فعالیت بدنی). در واقع ارلیستات روند لاغر شدن را تسریع می‌کند، اما خودش به تنهایی قادر به سوزاندن چربی نیست. اگر تصور شود که بدون کنترل کالری و فقط با خوردن این قرص می‌توان وزن کم کرد، نتیجه معمولاً ناامیدکننده خواهد بود و جز عوارض چیزی نصیب فرد نمی‌شود. اثر قرص ارلیستات زمانی به خوبی ظاهر می‌شود که در کنار آن، اصول سبک زندگی سالم رعایت گردد. هیچ قرص لاغری معجزه‌آسایی وجود ندارد و این دارو هم از این قاعده مستثنی نیست.

تاثیر قرص زنوور بر قاعدگی

مصرف زنوور (ارلیستات) در برخی بانوان می‌تواند بر چرخه قاعدگی اثر بگذارد. دو دلیل اصلی برای این موضوع مطرح است: نخست کاهش وزن سریع که ممکن است تعادل هورمون‌های زنانه (استروژن و پروژسترون) را موقتاً به هم بزند و منجر به نامنظمی قاعدگی شود؛ دوم کاهش جذب ویتامین‌های محلول در چربی (مثل ویتامین‌های E و K) که کمبودشان بر تنظیم هورمونی و چرخه قاعدگی تأثیر منفی می‌گذارد. البته همه خانم‌ها چنین عارضه‌ای را تجربه نمی‌کنند. اما اگر پس از شروع زنوور متوجه تغییرات غیرعادی در قاعدگی شدید، حتماً این موضوع را با پزشک در میان بگذارید تا در صورت لزوم مصرف دارو متوقف یا تعدیل شود.

طریقه مصرف قرص زنوور

برای گرفتن بهترین نتیجه و کاهش عوارض، قرص زنوور باید طبق دستور پزشک مصرف شود. اصول کلی مصرف این دارو عبارت‌اند از:

• دوز معمول: یک کپسول ۱۲۰ میلی‌گرمی سه بار در روز همراه هر وعده اصلی که حاوی چربی باشد (بیشتر از این مقدار مصرف نکنید مگر با دستور پزشک).
• زمان مصرف: قرص را همزمان با غذا یا تا یک ساعت بعد از غذا میل کنید. اگر یک وعده غذایی را نخوردید یا غذای بدون چربی خوردید، آن نوبت قرص را حذف کنید.
• محدودیت چربی رژیم: بیش از ۳۰٪ کالری هر وعده از چربی نباشد. هرچه غذای شما کم‌چرب‌تر باشد، عوارض گوارشی ناشی از ارلیستات کمتر خواهد بود.
• مصرف مکمل ویتامین: روزانه یک مولتی‌ویتامین حاوی ویتامین‌های A, D, E, K مصرف کنید و بین زمان خوردن آن با قرص ارلیستات حداقل ۲ ساعت فاصله بگذارید.
• تداخلات دارویی: برخی داروها (مثل لووتیروکسین یا سیکلوسپورین) باید با چند ساعت فاصله از ارلیستات مصرف شوند تا اثربخشی‌شان کاهش نیابد.

نکته: معمولاً طی ۲ هفته پس از شروع مصرف زنوور، روند کاهش وزن آغاز می‌شود. اگر پس از این مدت تغییری در وزن خود مشاهده نکردید، به پزشک اطلاع دهید.

جایگزین قرص لاغری شکم زنوور

زنوور تنها داروی کمک‌کننده به کاهش وزن نیست. بسته به شرایط فرد، جایگزین‌های قرص زنوور می‌تواند شامل سایر داروهای خوراکی یا درمان‌های جدیدتر باشد:

• سایر قرص‌های لاغری: داروی ونوستات از نظر ترکیب، همان ارلیستات است و اثر یکسانی دارد. همچنین قرص‌هایی مثل فنترمین/توپیرامات نیز در برخی کشورها به کار می‌روند که همه باید با تجویز پزشک مصرف شوند.
• آمپول‌های لاغری: در سال‌های اخیر چند داروی تزریقی جدید برای کاهش وزن معرفی شده‌اند که بعضاً بهترین آمپول لاغری لقب گرفته‌اند. معروف‌ترینشان آمپول اوزمپیک (سماگلوتاید)، آمپول مانجارو (تیرزپاتاید) و آمپول ملیتاید (لیراگلوتاید) هستند و با کاهش اشتها و کنترل قند خون موجب کاهش وزن می‌شوند. البته قیمت بالایی دارند و مصرفشان باید زیر نظر پزشک باشد.
• روش‌های غیردارویی: بهترین و بی‌خطرترین جایگزین هر قرص لاغری، اصلاح سبک زندگی است. رژیم غذایی متعادل، ورزش منظم و پیگیری مستمر هرچند آهسته اما پایدارترین کاهش وزن را به همراه دارد. حتی گاهی روش‌های تهاجمی مانند عمل بای‌پس یا بالون معده (در موارد چاقی مفرط) مطرح می‌شود که آن هم مستلزم نظر متخصص است.

به طور خلاصه، پیش از روی آوردن به هر گزینه‌ای، با پزشک مشورت کنید و سلامتی خود را در اولویت قرار دهید.

نظرات در مورد قرص زنوور

مرور تجربیات مصرف‌کنندگان قرص زنوور نشان می‌دهد بیشتر آن‌ها بر ضرورت رعایت رژیم غذایی تأکید دارند. بسیاری گفته‌اند که همراه با رژیم کم‌چرب و ورزش، چند کیلو وزن کم کرده‌اند و از نقش کمکی زنوور راضی بوده‌اند. در مقابل، کسانی که بدون رژیم از این قرص استفاده کرده‌اند کاهش وزن قابل توجهی ندیده‌اند و عمدتاً دچار عوارضی مثل دفع ناخواسته چربی و دل‌درد شده‌اند. به عبارتی زنوور برایشان نوعی «تنبیه» خوردن غذای پرچرب بوده است!

برخی کاربران عوارض جانبی دیگری مانند سردرد، ریزش مو یا نامنظم شدن قاعدگی را نیز گزارش کرده‌اند. البته این موارد در همه افراد رخ نمی‌دهد و معمولاً با مصرف مکمل‌های ویتامین و رعایت تغذیه سالم قابل پیشگیری است. در مجموع، نظر کاربران و متخصصان یکسان است: زنوور تنها زمانی مؤثر و بی‌خطر خواهد بود که زیر نظر پزشک و همراه با اصلاح عادات غذایی به کار رود و در غیر این صورت نباید انتظار معجزه داشت.

قرص زنوور (ارلیستات) با جلوگیری از جذب چربی‌های غذایی می‌تواند فرایند کاهش وزن را سرعت بخشد. اما همین ویژگی سودمند اگر درست به کار گرفته نشود، ممکن است به عوارض ناخوشایندی منجر گردد. بنابراین همیشه این پرسش مطرح است؛ آیا لاغری سریع به هر قیمتی عاقلانه است؟ پاسخ آن بستگی به انتخاب آگاهانه شما دارد.

توصیه ما این است که بدون مشورت متخصص، هیچ داروی لاغری یا چاقی را سرخود مصرف نکنید. وسوسه نتایج آنی نباید جایگزین ارزیابی علمی شود. اگر فکر می‌کنید به کمک دارو نیاز دارید، حتماً با پزشک متخصص تغذیه یا گوارش صحبت کنید. پزشک بر اساس شرایط شما تصمیم می‌گیرد که آیا ارلیستات یا روش‌های دیگر سودمند هستند یا خیر. فراموش نکنید پایدارترین و سالم‌ترین روش کاهش وزن، داشتن تغذیه مناسب و تحرک کافی است. حتی مؤثرترین داروها و بهترین قرص لاغری هم بدون تغییر سبک زندگی، اثری موقتی خواهند داشت و چه‌بسا عوارضشان باقی بماند. پس سلامتی خود را فدای سرعت نکنید و برای رسیدن به وزن ایده‌آل صبور باشید.

منابع:

• وبلاگ داروخانه دکتر خسروی
• وبلاگ گروه پزشکان جایروس
• سامانه اینترنتی داروگ

نوشته عوارض قرص زنوور را دست کم نگیرید؛ لاغری به چه قیمت؟! اولین بار در دیجی‌کالا مگ. پدیدار شد.